Λαικές φράσεις

Λαικές φράσεις που εξακολουθούν να είναι διαχρονικές και να τις χρησιμοποιούμε καθημερινά. Ας γράψουμε εδώ αυτές που γνωρίζουμε (και αν ξέρουμε από που προήλθαν αυτές)....έτσι βρε αδερφέ , για να μη ξεχνάμε τις παραδόσεις μας. Εκφράσεις όπως, Του Κουτρούλη ο Γάμος για παράδειγμα ή έφαγε Χυλόπιτα ή θα γίνουμε από δύο χωριά......αλήθεια γνωρίζετε από πού βγήκαν αυτές ?

<<Του Κουτρούλη ο Γάμος >>
Κατά τη διαπόμπευση κουρεύανε τον "αμαρτήσαντα " , τον έκαναν δηλαδή " κουτρούλη " ( από το κούτρα , που θα πει κεφάλι ) κι ύστερα άρχιζε η περιφορά στους δρόμους και στις πλατείες της βασιλεύουσας των πόλεων . Γινόταν πραγματικό πανδαιμόνιο , με τενεκέδες , σάπια φρούτα , λεμόνια που του πετούσαν , τα κουδούνια που του κρεμούσαν , και τις καμπάνες που τις χτυπούσαν , για να τον υποδεκτούν.


<<Εφαγε Χυλόπιτα>>
Στη Σμύρνη πριν το '22 όταν γίνονταν προξενιά έδιναν στον υποψήφιο γαμπρό χυλόπιτα, κάτι σαν πολλές κρέπες η μια πάνω στην άλλη γεμισμένες με κάποιο γλύκισμα. Έτσι, άμα δεν πετύχαινε το προξενιό, ο μέλλον γαμπρός έλεγε πως τουλάχιστον "έφαγε χυλόπιτα" .


<<Θα γίνουμε από δύο χωριά>>
Από τα πολύ παλιά χρόνια οι Έλληνες είχαμε το διχασμό .. Αυτή η κατάσταση βασίλευε και μεταξύ γειτονικών χωριών . Αφορμή να τσακωθούν δυο χωριά ήταν τα όρια , τα εδάφη βοσκής , η χάραξη καινούργιου δρόμου κλπ . Έτσι έμεινε και η φράση :" θα γίνουμε από δυο χωριά " , δηλαδή θα γίνουμε εχθροί σαν να είμαστε από δυο διαφορετικά χωριά .

<<ΤΗΣ Π...ΑΝΑΣ ΤΟ ΚΑΓΚΕΛΟ >> ή Της εκδιδομένης το κικλίδωμα (χαχαχα)

Το κάγκελο , είτε ξύλινο είτε σιδερένιο με διάφορα σχέδια είναι το χώρισμα που βάζουν για να προστατευθεί ένας χώρος . Η έκφραση ίσως να προήλθε από τα κάγκελα που έβαζαν μπροστά από την πόρτα τους , για να προστατεύονται από τους ανεπιθύμητους ταραξίες .

<<ΚΑΒΑΛΗΣΕ ΤΟ ΚΑΛΑΜΙ>>
<<ΙΔΟΥ Η ΡΟΔΟΣ , ΙΔΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΠΗΔΗΜΑ >>

Στους μύθους του Αισώπου , αυτή την απάντηση έδωσε κάποιος σ' έναν , που καυχιόταν για ένα πήδημα καταπληκτικό , που είχε κάνει στη Ρόδο . Λέγεται για εκείνους που καυχιόνται και δε πραγματοποιούν τα λεγόμενά τους .

<<ΚΟΥΜΠΟΥΡΑΣ>>

Η έκφραση " κουμπούρας " προήλθε από τις κουμπούρες , τα όπλα , δηλαδή . Αυτά συνήθως, έμπαιναν άδεια στις "κουμπουριές" έτσι για επίδειξη δύναμης . Όπως λοιπόν άδειες ήταν οι κουμπούρες , έτσι άδεια είναι και τα κεφάλια των ανθρώπων που δε μαθαίνουν γράμματα ... Γι' αυτό τους λένε : κουμπούρες ....

<<ΘΑ ΓΙΝΩ ΧΑΛΙ ΝΑ ΜΕ ΠΑΤΗΣΕΙΣ >>

<<ΘΑ ΚΑΝΕΙΣ ΧΡΟΝΟΥΣ ΝΑ ΜΕ ΔΕΙΣ, ΧΡΟΝΟΥΣ ΝΑ ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ>>
Τη φράση αυτή τη χρησιμοποιούμε για κάποιον που αποχωρίζεται από τα συγγενικά και φιλικά πρόσωπα και με κάποια πικρία τούς τη λέει . Προήλθε από ένα δημοτικό μας μοιρολόγι

<<ΘΑ ΓΕΛΑΣΕΙ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΡΔΑΛΟ ΚΑΤΣΙΚΙ >>

<< Ή ΠΑΠΑΣ ΠΑΠΑΣ Ή ΖΕΥΓΑΣ ΖΕΥΓΑΣ >>

<< Η ΕΝ ΠΟΛΛΑΙΣ ΑΜΑΡΤΙΑΙΣ....>>
Είναι μια φράση από το ποιήμα της μοναχής Κασσιανής που ψάλλεται τη Μ .Τρίτη το βράδυ και τη χρησιμοποιούμε για κάποια που έκανε πολλά αμαρτήματα στη ζωή της και μετά μετανόησε

<< Η ΓΡΙΑ ΚΟΤΑ ΕΧΕΙ ΤΟ ΖΟΥΜΙ >>
Λαϊκή έκφραση που σημαίνει ότι οι γέροντες αξίζουν περισσότερο από τους νέους , επειδή έχουν μεγάλη πείρα και σύνεση

<< ΖΟΧΑΔΙΑΣΤΗΚΑ >>
Ζοχάδα είναι η κοινή ονομασία των αιμορροΐδων ... Ζοχαδιάζομαι σημαίνει ότι γίνομαι νευρικός και κακότροπος , όπως εκείνοι που πάσχουν από τις αιμορροΐδες

"KANAME ARMENIKH VIZITA"

Ta palia xronia ta armenika xwria htan poly makrya to ena apo to allo. Etsi otan mia oikogeneia hthele na episkeftei (visit = episkepsh) ena filiko spiti sto geitoniko xwrio, ksekinousan poly prwi (panta me ta podia) giati eixan megalo dromologio, dianyxterevan ena vrady sto filiko spiti kai epestrefan thn epomenh mera.

Kai shmera akrivws xrhsimopoioume ayth thn ekfrash gia episkepseis makras diarkeias

"PISW EXEI H AXLADA THN OURA"

H 'axlada' htan sxhmatismos polemikwn karaviwn se thesh maxhs.
Emoiaze pragmati me axladi, me ta karavia dyo dyo arxika se apostash kai pros ta pisw na erxontai pio konta katalhgontas se ena karavi pou onomazotan oura kai htan sthn pio strathgikh thesh kai to pio epikindyno gia ton exthro .
Etsi otan ta prwta karavia isws na katariptwtan diadoxika yphrxe h elpida oti 'pisw exei h axlada thn oura'

OI XIWTES PANE DYO DYO'

epi tourkokratias, otan enas tourkos aksiwmatouxos synantouse ellhna sto dromo eixe to dikaioma na ton anagasei na ton kouvalhsei sthn plath tou.

Oi xiwtes perpatousan dyo dyo ki otan evlepan enan tourko, anevaine o enas sthn plath tou allou etsi wste na mhn anagastoun na kouvalhsoun ton tourko!

<<ΚΑΘΕ ΚΑΤΕΡΓΑΡΗΣ ΣΤΟΝ ΠΑΓΚΟ ΤΟΥ >>

Στα παλιά τα χρόνια τα κουρσάρικα πλοία είχαν πλήρωμα συνήθως κωπηλάτες , που οι περισσότεροι ήταν συνήθως κατάδικοι ( άνθρωποι των κατέργων - δηλ. πλοίο που δούλευαν στο πλοίο ) . Όταν λοιπόν ο αέρας έπεφτε και το καράβι έπρεπε να συνεχίσει την πορεία του , μια φωνή δυνατή ξεσήκωνε απ' το ξαπόσταμά τους , τους ανθρώπους αυτούς : " Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του " ....Ήταν η διαταγή να καθίσουν και πάλι στα κουπιά , στους μακρινούς ξύλινους πάγκους ...

<<ΘΑ ΣΕ ΚΑΝΩ ΤΟΥ ΑΛΑΤΙΟΥ >>

Η φράση " θα σε κάνω του αλατιού " βγήκε από τον τρόπο που γίνονται οι σαρδέλες και γενικά όλα τα ψάρια , όταν παστώνονται με αλάτι . Ζαρώνουν και χάνουν την όμορφη εμφάνισή τους . Έτσι λοιπόν , θα τον κάνει όταν τον δείρει , όπως το ψάρι στο αλάτι .

<<ΝΑ ΤΡΑΒΑΣ ΤΑ ΜΑΛΛΙΑ ΣΟΥ >>

Φράση που τη μεταχειρίζεται κανείς , όταν θέλει να πει σε κάποιον ότι θα τον κάνει να πονέσει , θα τον καταστρέψει . Η φράση προήλθε από το έθιμο να τραβάνε τα μαλλιά τους αυτοί που πενθούν , αυτοί που θρηνούν.

<<ΘΑ ΠΟΥΜΕ ΤΟ ΨΩΜΙ ΨΩΜΑΚΙ >>

Κατά την εποχή του Κριμαϊκού πολέμου , η Ελλάδα είχε αποκλεισθεί από τους συμμάχους και δεν είχε ούτε ψωμί . Όταν λοιπόν έβλεπαν ότι κρατάει ο αποκλεισμός , έλεγαν οι κάτοικοι : " θα πούμε το ψωμί ψωμάκι " και από τότε η φράση έμεινε παροιμιακή .

<<ΘΑ ΠΑΡΩ ΤΟ ΑΙΜΑ ΜΟΥ ΠΙΣΩ >>

Αυτή η φράση έμεινε από τις μανιάτικες βεντέτες που ξεκλήριζαν ολόκληρες οικογένειες . Η εκδίκηση ωστόσο , επιτρεπόταν σε τρεις κυρίως περιπτώσεις : Στη δυσφήμηση , στην απιστία και στο φόνο .

<<Δανεικά και αγύριστα >>

Προέρχεται από τον όρο " ναυτικό δάνειο " . Το ναυτοδάνειο το χορηγούσαν στον πλοιοκτήτη ή τον πλοίαρχο με πολύ μεγάλο τόκο , επειδή ο δανειστής συμετείχε στον κίνδυνο να χάσει τα χρήματά του σε περίπτωση που θα ναυαγούσε το καράβι κ.λ.π.

<<ΘΑ ΚΑΝΕΙΣ ΧΡΟΝΟΥΣ ΝΑ ΜΕ ΔΕΙΣ , ΧΡΟΝΟΥΣ ΝΑ ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ>>

Τη φράση τη χρησιμοποιούμε για κάποιον που αποχωρίζεται από τα συγγενικά και φιλικά πρόσωπα και με κάποια πικρία τούς τη λέει . Προήλθε από ένα δημοτικό μας μοιρολόγι .

<<ΚΑΠΟΙΟΣ ΦΟΥΡΝΟΣ ΓΚΡΕΜΙΣΕ>>

Παλαιότερα , τα σπίτια ενός χωριού μετριόντουσαν με τους ...φούρνους τους . Οι χωρικοί , δηλαδή , δεν έλεγαν ότι " το χωριό μου έχει τόσα σπίτια " αλλά " τόσους φούρνους " , επειδή κάθε σπίτι είχε και το δικό του φούρνο , για να ψήνει το ψωμί του . Όταν λοιπόν στα χωριά πέθαινε κανένας νοικοκύρης , οι φίλοι του έλεγαν : " Ο φούρνος του μπάρμπα Νότη γκρέμισε " , εννοώντας ότι με το θάνατο του αρχηγού της οικογένειας , το σπίτι γκρέμιζε , χανόταν . Από τη μεταφορική λοιπόν αυτή φράση , βγήκε η έκφραση " Κάποιος φούρνος γκρέμισε " που τη λέμε, όταν μας επισκέπτεται κάποιος , που έχουμε να δούμε πολύ καιρό .

<<ΚΑΠΟΙΟ ΛΑΚΚΟ ΕΧΕΙ Η ΦΑΒΑ>>

Σε όλα τα μέρη που τρώνε φάβα ανοίγουν ένα λάκκο και ρίχνουν μέσα λάδι , γιατί η φάβα βράζεται μόνο με το νερό της . Από 'δω έχουμε και τη γνωστή φράση " κάποιο λάκκο έχει η φάβα ".

ΚΑΝΕ ΤΟΥΜΠΕΚΙ ( ΨΙΛΟΚΟΜΜΕΝΟ)

Τουμπεκί " λέγεται τούρκικα ο καπνός για το ναργιλέ , που τον κάπνιζαν στα διάφορα καφενεία της παλιάς εποχής . Το ναργιλέ τον ετοίμαζαν οι "ταμπήδες " των καφενείων και επειδή αυτοί πιάναν την κουβέντα και αργούσαν να τον πάνε στον πελάτη , εκείνος με τη σειρά του φώναζε : " Κάνε τουμπεκί " . Όσοι κάπνιζαν ναργιλέ ήταν από φυσικού τους λιγομίλητοι και δεν τους άρεσε η " πάρλα " .. Με τις ώρες κρατούσαν στα χείλη τους το "μαρκούτσι " του ναργιλέ , απολαμβάνοντας μακάρια και σιωπηλά το τουμπεκί , που σιγόκαιε στο λουλά . Κι αν κανένας , που κι αυτός κάπνιζε ναργιλέ δίπλα του , άνοιγε πλατιά κουβέντα ,η παρέα του έλεγε: "Κάνε τουμπεκί " δηλαδή κάπνιζε και μη μιλάς ..
Το "ψιλοκομμένο " τουμπεκί ήταν η τέχνη του "ταμπή " να του το προσφέρει ψιλοκομμένο , που ήταν και καλύτερο ....

ΕΦΑΓΕ ΤΟ ΚΑΤΑΠΕΤΑΣΜΑ
Για εκείνους που τρώνε πάρα πολύ , τους αδηφάγους ή τους άρπαγες , συνηθίζουμε να μεταχειριζόμαστε την έκφραση αυτή. Παραπέτασμα = κουρτίνα , στόρι , ίσως και τραπεζομάντηλο ..... Στη φράση αυτός που πήρε ακόμα και το "καταπέτασμα " ή κατά άλλους έφαγε ακόμα και το τραπεζομάντηλο....τόση πείνα είχε....

ΕΦΑΓΕ ΤΟ ΞΥΛΟ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ
: Στο Βυζάντιο οι δάσκαλοι ήταν , σχεδόν όλοι , καλόγεροι και παπάδες .Φυσικά , έδερναν κι αυτοί τους μαθητές , αλλά μόνο μια φορά το χρόνο .Δηλαδή τον Αύγουστο , που σταματούσαν τα μαθήματα - για να ξαναρχίσουν , πάλι , τέλη Σεπτεμβρίου - κάθε μαθητής ήταν υποχρεωμένος να περάσει από τον παιδονόμο , για να φάει το ..ξύλο του. Έτσι είχαν την εντύπωση , ότι τον ένα μήνα , που θα έλειπαν από το σχολείο , θα ήταν φρόνιμοι. Από αυτό βγήκε και η φράση : " έφαγε το ξύλο της χρονιάς του " , που τη λέμε , όταν μαθαίνουμε , πως κάποιος τις έφαγε για τα καλά .

ΕΣΥΡΑ ΤΣΗ ΤΡΟΙΑΔΑΣ ΤΑ ΚΑΚΑ
Αυτή τη φράση τη λένε οι Πόντιοι ...Η φάση αυτή αναφέρεται στα δεινοπαθήματα των Αχαιών μπροστά στα τείχη της Τροίας , και εκείνα μετά την Άλωση , δεινά που έγιναν τόσο γνωστά , από τα περίφημα έπη του Ομήρου..