Σε όλο και πιο βαθιά νερά μπαίνει η Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής που διερευνά το σκάνδαλο των δομημένων ομολόγων, καθώς η έρευνα αρχίζει να «αγγίζει» το ρόλο των τραπεζών στο «πάρτι» που είχε στηθεί με τα «εξωτικά» προϊόντα, στα οποία ασφαλιστικά ταμεία τοποθετούσαν τεράστια ποσά από τα αποθεματικά τους. Μάλιστα, μια συναλλαγή στην οποία εμπλέκεται η κορυφαία ιδιωτική τράπεζα της χώρας, η Alpha Bank, έχει «σηκώσει αρκετά φρύδια», κατά την αγγλοσαξονική έκφραση, βουλευτών που μετέχουν στην Επιτροπή.
Ήδη ο πρόεδρος της Εξεταστικής, κ. Χρ. Πρωτόπαπας, έχει ζητήσει από την Επ. Κεφαλαιαγοράς πλήρη διερεύνηση των αγοραπωλησιών δομημένων στις οποίες εμπλέκονται τράπεζες, ενώ στην Επιτροπή θα κληθούν να καταθέσουν, σύμφωνα με πληροφορίες, αρκετοί εκπρόσωποι τραπεζών.
Την ίδια ώρα, μία συναλλαγή που διερευνήθηκε επισταμένα και από τον κ. Γ. Ζορμπά, ο οποίος αφιέρωσε ένα από τρία πορίσματά του για τα δομημένα σε αυτή την περίπτωση, έχει κινήσει την προσοχή αρκετών βουλευτών, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της και της εμπλοκής της Alpha Bank:
n Πρόκειται για την αγορά ενός δομημένου που εκδόθηκε κατ’ αποκλειστικότητα για το Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Υπαλλήλων Φαρμακευτικών Εργασιών και στο οποίο το ΤΕΑΥΦΕ τοποθέτησε το εξαιρετικά υψηλό ποσό των 130 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχούσαν περίπου στα 2/3 των συνολικών του αποθεματικών.
n Το συγκεκριμένο προϊόν θεωρήθηκε εξαρχής εξαιρετικά ύποπτο από τον τέως πρόεδρο της Αρχής για την αντιμετώπιση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, γι’ αυτό και αφιέρωσε ένα από τα τρία πορίσματά του (τα άλλα δύο κάλυψαν τις περιπτώσεις του γνωστού δομημένου της JP Morgan, που αγόρασαν τέσσερα ταμεία και του προϊόντος στο οποίο τοποθέτησε επίσης 130 εκατ. ευρώ το Ταμείο των δημοσιογράφων).
n Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, καταγράφεται μια σημαντική ιδιαιτερότητα, που γεννά αρκετό προβληματισμό και στους βουλευτές της Εξεταστικής: ενώ το προϊόν επρόκειτο αρχικά να εκδοθεί από τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, για να αντλήσει φθηνό δανεισμό το Δημόσιο, κατά περίεργο τρόπο –και μοναδικό σε όλες τις περιπτώσεις αγορών δομημένων από ταμεία που έχουν διερευνηθεί ως τώρα- ο ΟΔΔΗΧ την τελευταία στιγμή «αποσύρθηκε», επειδή δεν είχε δανειακές ανάγκες να καλύψει (!) και στη θέση του έλαβε το φθηνό δάνειο αη Alpha Bank!
n Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί, ότι το δομημένο αυτό «έμεινε ορφανό», όταν υπό την πίεση της αρνητικής δημοσιότητας και των παρασκηνιακών παρεμβάσεων της προηγούμενης κυβέρνησης οι τράπεζες άρχισαν να επαναγοράζουν δομημένα που είχαν πουληθεί σε ταμεία. Η Alpha αρνήθηκε, όπως είχε κάθε δικαίωμα τυπικά ως εκδότης, να το επαναγοράσει, ενώ ουδείς εκ των εμπλεκομένων στη συναλλαγή (η γνωστή North Asset Management, του κ. Γιώργου Παπαμαρκάκη, η Proton Bank, ή η κυπριακή χρηματιστηριακή εταιρεία Τρωύλος, που έβαλε «λουκέτο» με απόφαση της κυπριακής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς) προσφέρθηκε να επαναγοράσει το δομημένο από το ΤΕΑΥΦΕ.
n Όπως και ο Γ. Ζορμπάς στο πόρισμά του, οι βουλευτές που μελετούν τα στοιχεία για τα δομημένα έχουν εκπλαγεί από την ευκολία, με την οποία βρέθηκε η Alpha Bank να αντικαθιστά τον ΟΔΔΗΧ στο ρόλο του εκδότη ενός δομημένου προϊόντος, με το οποίο αντλήθηκε ένα υψηλό ποσό από ένα και μόνο ταμείο. Μάλιστα, ιδιαίτερη εντύπωση έχουν προκαλέσει τα πρακτικά της συνεδρίασης του δ.σ. του ταμείου την 1η Φεβρουαρίου του 2007, όπου συζητήθηκαν οι «δυσκολίες» και η καθυστέρηση έκδοσης του τίτλου από το ΤΕΑΥΦΕ, αλλά ταυτόχρονα τέθηκε επί τάπητος και εγκρίθηκε στην ίδια συνεδρίαση η αγορά προϊόντος με τα ίδια χαρακτηριστικά, αυτή τη φορά με εκδότη την Alpha Bank!
n Το επιχείρημα που χρησιμοποιήθηκε για να δικαιολογηθεί η προσφυγή στο «σχέδιο Β», ήταν ότι όσο περνούσε ο καιρός το Ταμείο έχανε αποδόσεις από το έξοχο χρηματοοικονομικό προϊόν –το μόνο που δεν ειπώθηκε, σύμφωνα με τα πρακτικά που έχει στη διάθεσή του το «Β», ήταν ότι θα κατηγορούνταν για απιστία τα μέλη του δ.σ., αν δεν αγόραζαν γρήγορα το δομημένο! Στη βιασύνη τους, μάλιστα, να κλείσει το deal ακριβώς με τους ίδιους όρους που θα γινόταν η έκδοση από τον ΟΔΔΗΧ, τα μέλη του δ.σ. προσπέρασαν σαν «λεπτομέρεια» τη χαμηλότερη πιστοληπτική βαθμολογία που είχε η τράπεζα από το Ελληνικό Δημόσιο και που αν μη τι άλλο θα δικαιολογούσε υψηλότερη απόδοση των τίτλων.
n Το προϊόν αυτό τελικά εκδόθηκε από την Alpha και με… αρκετές ενδιάμεσες στάσεις έφθασε στο Ταμείο στο άρτιο (100% της ονομαστικής αξίας). Οι ενδιάμεσοι αποκόμισαν αρκετά κέρδη από τις διαδοχικές μεταβιβάσεις, ενώ λίγες ημέρες μετά την έκδοση, στα μέσα Φεβρουαρίου του 2007, ένα «ογκώδες» έμβασμα 7,15 εκατ. ευρώ διακινήθηκε σε λογαριασμό της off-shore εταιρείας Crozana στην Dresdner Γενεύης, με αποστολέα την North Asset Management του Γ. Παπαμαρκάκη! Όπως προκύπτει από έγγραφα που έχει στη διάθεσή του το «Β», αυτό το ιλιγγιώδες ποσό ήταν η προμήθεια σύστασης πελάτη που πληρώθηκε στην off shore συμφερόντων του Δ. Παστελάκου, βασικού μετόχου της Τρωύλος, για τις επιτυχείς του επαφές με τον τελικό επενδυτή, το ΤΕΑΥΦΕ.
n Το όφελος της Alpha από την έκδοση ήταν το προνομιακά χαμηλό κόστος δανεισμού, το οποίο ήταν ευθέως ανταγωνιστικό του κόστους δανεισμού του ΟΔΔΗΧ με παρεμφερή προϊόντα! Το ΤΕΑΥΦΕ δεν ήταν εξίσου κερδισμένο: σύμφωνα με τους όρους του δομημένου, μετά τις καλές αποδόσεις της πρώτης διετίας, για τα υπόλοιπα δεκαοκτώ χρόνια μέχρι τη λήξη του προϊόντος το κουπόνι υπολογίζεται με βάση τη διαφορά 10ετών και 2ετών επιτοκίων του ευρώ. Αν αυτή είναι τουλάχιστον 0,50%, όπως συμβαίνει σε «φυσιολογικές» συνθήκες, το κουπόνι ισούται με το επιτόκιο της 10ετίας, με μέγιστο ποσοστό το 6% (με τα σημερινά δεδομένα, η απόδοση θα ήταν μόλις 2,77%). Αν οι συνθήκες ρευστότητας στην αγορά επιδεινωθούν και η διαφορά 10ετών και 2ετών επιτοκίων είναι μικρότερη του 0,50%, το δομημένο έχει μηδενική απόδοση!
Οι βουλευτές της Εξεταστικής δεν έχουν ξεκαθαρίσει ακόμη σε ποιο βαθμό θα διερευνήσουν αυτή την περίεργη υπόθεση, στην οποία ο Γ. Ζορμπάς αφιέρωσε ουκ ολίγες σελίδες ενός αποκαλυπτικού πορίσματος.
Αρχικά η κατεύθυνση ήταν να διερευνηθούν μόνο τα δομημένα με εκδότη το Δημόσιο και τελικούς επενδυτές ασφαλιστικά ταμεία, αλλά ήδη αρκετοί βουλευτές αντιλαμβάνονται, ότι είναι πολύ δύσκολο να θέσουν εκτός πεδίου διερεύνησης τη συγκεκριμένη έκδοση, που για κάποιους μυστηριώδεις λόγους πέρασε την τελευταία στιγμή από την… επικράτεια του Δημοσίου στο «γήπεδο» μιας ιδιωτικής τράπεζας.
Με τα δομημένα εκδόσεως του ΟΔΔΗΧ και του Γενικού Λογιστηρίου, τουλάχιστον το «στενό» Δημόσιο ωφελήθηκε από το χαμηλό κόστος δανεισμού. Όμως, στην προκειμένη περίπτωση, όχι μόνο ένα Ταμείο «κλειδώθηκε» για 20 χρόνια σε ένα προϊόν χαμηλής απόδοσης, όχι μόνο ορισμένοι ενδιάμεσοι εξασφάλισαν τεράστιες προμήθειες και αμοιβές, αλλά τελικά ο μόνος ωφελημένος ήταν μια ιδιωτική τράπεζα και οι μέτοχοι της. Η δε αλλαγή εκδότη στη… διαδρομή, αφήνει πολλά αναπάντητα ερωτήματα για τις σχέσεις μεταξύ της ιδιωτικής τράπεζας, της κυβέρνησης, της διοίκησης του Ταμείου και των μεσαζόντων. Αν μη τι άλλο, μια επιτροπή που αναζητεί πιθανές ευθύνες πολιτικών προσώπων, δύσκολα θα μπορούσε να αγνοήσει αυτές τις περίεργες σχέσεις, όταν μάλιστα έχουν υπογραμμισθεί από έναν σοβαρό λειτουργό, όπως ο κ. Ζορμπάς…
Posts
