Η επιβίωση της πολικής αρκούδας έχει καθαρά συνεκδοχική σημασία. Στην πραγματικότητα, από την κλιματική μεταβολή απειλούνται πολυάριθμα ζωικά είδη του πλανήτη, μεταξύ των οποίων και ο άνθρωπος - όπως τουλάχιστον τον έχουμε ζήσει...
Καμία σχέση με κρυστάλλινη σφαίρα... Η παγοκολόνα που ανέλυσαν επιστήμονες λέειαπλώς τη δική της ιστορία: μια ταχύτατη μετάβαση της Γης από την υπερθέρμανση στους παγετώνες, όταν έπεσε ο «διακόπτης» του Ρεύματος του Κόλπου
Από αύριο και ως τις 18 Δεκεμβρίου 2009, η Μικρή Γοργόνα της πρωτεύουσας της Δανίας θα κερδίσει 20.000 επιπλέον τουρίστες: τόσοι είναι οι σύνεδροι και οι παρατρεχάμενοι που θα παρακολουθήσουν τις εργασίες της Παγκόσμιας Διάσκεψης για το Κλίμα. Πρακτικά πρόκειται για τη φάση κορύφωσης της παγκόσμιας διαπραγμάτευσης που διεξάγεται εδώ και δύο τουλάχιστον χρόνια, με αντικείμενο τη συντονισμένη δράση των ανθρώπων απέναντι στην απειλή της κλιματικής αλλαγής. Κατά τα λόγια του βρετανού εκπροσώπου στη συνδιάσκεψη, του υφυπουργού Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Εd Μiliband, η σημασία της είναι«ίση με εκείνη του Μπρέτον Γουντς, συν εκείνη της Γιάλτας, πολλαπλασιασμένη με εκείνη του Ρέικιαβικ».
Τι μας εμποδίζει να φθάσουμε σε μια σωστή απόφαση; Από τη μια η ασυμφωνία στην εκτίμηση του πραγματικού μεγέθους της απειλής. Από την άλλη η δυσφορία των βιομηχανικών χωρών να προβούν στο εύρος των εκπομπών που τους ζητούνται. Αλλά, ελέω οικονομικής κρίσης, εμφανίστηκε και τρίτος αρνητικός παράγων: η ασυμφωνία στο ύψος των κονδυλίων βοήθειας που πρέπει να δοθούν στις φτωχές χώρες του Τρίτου Κόσμου ώστε ετοιμάσουν τις υποδομές τους για την κλιματική αλλαγή. Οι ίδιες ζητούν 200 εκατομμύρια δολάρια ετησίως ως το 2020, οι «πλούσιες» επιμένουν στα 120. Με προφανή τον κίνδυνο η ασυμφωνία να μετατρέψει τη σύναξη της Κοπεγχάγης σε απλή παρέλαση ευχών, ο Μilliband έθεσε το κριτήριο επιτυχίας της συνδιάσκεψης σε ένα«σύνολο δεσμεύσεων, τόσο από τις αναπτυσσόμενες όσο και από τις ανεπτυγμένες χώρες, που θα σταματήσουν την ανοδική καμπύλη των καυσαερίων ως το 2020».
Για να πούμε την αλήθεια η Βρετανία- που κινδυνεύει να μείνει η μισή αν ανεβεί η θάλασσα- αναδείχθηκε στον πιο δραστήριο συντελεστή αφύπνισης κατά την προετοιμασία αυτής της συνδιάσκεψης. Στις 22 Οκτωβρίου η κυβέρνησή της παρουσίασε έναν νέο παγκόσμιο χάρτη που συνέταξε η μετεωρολογική της υπηρεσία, όπου φαίνονται οι συνέπειες μιας ενδεχόμενης αποτυχίας μας: ως το 2060, η μέση θερμοκρασία του πλανήτη θα έχει ανέβει κατά 4 βαθμούς Κελσίου, με απροσμέτρητα καταστροφικές επιπτώσεις. Η άνοδος της θερμοκρασίας εννοείται ότι δεν θα είναι ομοιογενής, οπότε κατά περιπτώσεις το σενάριο γίνεται ακόμη πιο έντονο. Για παράδειγμα, στην περιοχή μας η άνοδος θα είναι 6 βαθμοί Κελσίου, οπότε καύσωνας, ξηρασία, λειψυδρία (με μείωση των υδατικών πόρων ως και κατά 70%), πυρκαϊές και πλημμύρισμα των ακτών θα στήσουν αλυσιδωτό μακάβριο χορό. Στη Σιβηρία και στον Βόρειο Καναδά η άνοδος ίσως ξεπεράσει και αυτούς τους 12 βαθμούς, ενώ στην Αρκτική θα φθάσει και τους 15-16 βαθμούς! Και όλα αυτά σε μια δεκαετία όπου ο πληθυσμός της Γης αναμένεται να έχει φθάσει στα 9 δισεκατομμύρια ψυχές, από τα 6,0 που είναι σήμερα... Στο ανακοινωθέν Τύπου που ακολούθησε την παρουσίαση του χάρτη, η βρετανική κυβέρνηση και η μετεωρολογική υπηρεσία της υπογράμμισαν από κοινού ότι το ελάχιστο που πρέπει να διασφαλίσουμε στην Κοπεγχάγη είναι «να μην ανεβεί η μέση θερμοκρασία πάνω από 2 βαθμούς Κελσίου» . Εναν μήνα μετά, στις 24 Νοεμβρίου 2009, τα λεγόμενα της βρετανικής κυβέρνησης έσπευσαν να συνυπογράψουν και το Εθνικό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Ερευνας (ΝΕRC) και η Royal Society:«Δεν υπάρχουν λόγια για να εμφράσουμε πόσο εμφατικά τα επιστημονικά δεδομένα θεμελιώνουν την έκκληση για κατεπείγουσα δράση. (...) Τα στοιχεία μας από την έκθεση του 2007 ως σήμερα έχουν αλλάξει τόσο προς το χειρότερο, ώστε χωρίς συντονισμένη διεθνή δράση οι επιπτώσεις θα είναι βαρύτατες».
χρόνια. Σύμφωνα με τις ενδείξεις, το φαινόμενο ξεκίνησε με το ξεχείλισμα της λίμνης Αgassiz, που άδειασε όγκο νερού μεγαλύτερο από όλα τα υδάτινα αποθέματα των Μεγάλων Λιμνών στον Ατλαντικό Ωκεανό. Αυτό το «ταρακούνημα» διέλυσε το Ρεύμα του Κόλπου και επέφερε τη διακοπή της ροής του. Χωρίς αυτό οι θερμοκρασίες πάνω από όλο το ημισφαίριο έπεσαν δραματικά, οπότε οι πάγοι ξεχύθηκαν από τον Πόλο φθάνοντας ως τις Αλπεις. Σε πόσο χρονικό διάστημα συνέβη αυτή η αλλαγή; Η δειγματοληψία πάγου από τη Γροιλανδία μάς είχε πείσει ότι χρειάστηκε πάνω από μία δεκαετία. Αλλά και αυτή η ελπίδα μας κατέρρευσε στις 30 Νοεμβρίου, εφέτος.
Οπως ανακοίνωσε σε συνέδριο που έγινε στο Rovaniemi της Φινλανδίας ο εκπρόσωπος του δικτύου 38 ερευνητικών ομάδων από την Ευρώπη, τον Καναδά, τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, καθηγητής William Ρatterson, δείγματα που ανασύρθηκαν από τον βυθό της λίμνης Μonreach της Ιρλανδίας αποδεικνύουν ότι η αλλαγή επήλθε σε έναν με τρεις μήνες! Επειτα από ένα με δύο μόλις χρόνια η συγκεκριμένη λίμνη είχε ουσιαστικά νεκρωθεί και χρειάστηκαν περίπου δύο αιώνες για να ανανήψει. Κατά τα λεγόμενα του Πάτερσον, το να μας ξανασυμβεί μια τέτοια Ταχεία Κατάψυξη είναι πιθανόν. «Μια αιφνίδια εξαφάνιση του στρώματος πάγων που καλύπτει τη Γροιλανδία θα ήταν καταστροφική» δήλωσε χαρακτηριστικά. Η μετακύλισή του στον ωκεανό όχι μόνο θα διακόψει τη λειτουργία του Ρεύματος του Κόλπου, αλλά θα ταξιδέψει τους πάγους πολύ πιο νότια, μεγιστοποιώντας τη διαταραχή του κλίματος σε κλίμακα και διάρκεια.
Σημειώνουμε ότι πριν από αυτή την ανακοίνωση οι κλιματολόγοι είχαν συμπεράνει πως στον αιώνα μας θα παρατηρηθεί μείωση της ροής του Ρεύματος του Κόλπου κατά 25%-30%, αλλά το ενδεχόμενο πλήρους παύσης της είχε πιθανότητες μικρότερες του 10%. Τώρα... το ενδεχόμενο θα πρέπει να επανυπολογιστεί.
Η συμπεριφορά της Γης που προκύπτει από τη μελέτη των άκρως ανησυχητικών νέων ευρημάτων συμφωνεί απολύτως με τα πορίσματα της μελέτης «Εarlywarning signals for critical transitions», που δημοσιεύθηκε στο περιοδικόΝatureτης 3ης Σεπτεμβρίου 2009: ομάδα ερευνητών από κορυφαία πανεπιστήμια της Ολλανδίας, της Ισπανίας, της Γερμανίας και των ΗΠΑ απεφάνθη ότι το μαθηματικό μοντέλο αιφνίδιων κλιματικών αλλαγών είναι ολόιδιο με εκείνο που εξομοιώνει τις... κρίσεις ασθενών επιληψίας. Τα κλιματικά σκαμπανεβάσματα που βιώνουμε- όπως σποραδικές μειώσεις της μέσης θερμοκρασίας σε δεκαετίες διαρκούς αύξησής της- δεν είναι παρά το τρέμουλο πριν από το ξέσπασμα της κρίσης! a.kafantaris@gmail.com
Ετσι, όταν πριν από περίπου δεκαπέντε χρόνια άρχισαν να βγαίνουν απανωτές οι αποκαλύψεις για την τρύπα του όζοντος και το φαινόμενο του θερμοκηπίου, το πανίσχυρο «καρτέλ της ενέργειας» φρόντισε να κρύψει τις μετρήσεις που από τα τέλη του Β Δ Παγκοσμίου Πολέμου μάς λένε πως επιταχύνουμε μια κλιματική αλλαγή. Πίστεψαν ότι, στομώνοντας τα επιστημονικά επιχειρήματα, οι οικολόγοι θα κατέληγαν περιθωριακοί, οι ακτιβιστές τους γραφικοί και οι ανυπάκουοι πολιτικοί εκτός Βουλής. Χαρακτηριστικά ήταν τα επιχειρήματα που παρέθεταν όλα αυτά τα χρόνια τα φερέφωνα αυτής της συνωμοσίας της σιωπής: το 2003 ο γερουσιαστής των ΗΠΑ James Ιnhofe ανέφερε στην ομιλία του, με θέμα «Η επιστήμη της κλιματικής αλλαγής», πως ο ισχυρισμός ότι η παγκόσμια υπερθέρμανση οφείλεται στις εκπομπές καυσαερίων είναι αναληθής και επιστημονικά αβάσιμος. Τους περιβαλλοντολόγους που το ισχυρίζονται τους εξίσωσε με τους... προπαγανδιστές του Γ Δ Ράιχ! Στη Βρετανία τη σκυτάλη παρέλαβε ο «νικητής των Φόκλαντ», υποκόμης Μonckton του Βrenchley: δημοσίευσε στηνιστοσελίδα της «Sunday Τelegraph» εργασία με την οποία ξεσκέπαζε- υποτίθεται- την επιστημονική απάτη του ΟΗΕ. Οσο για τον λαμπρότερο υπερασπιστή αυτού του «ενεργειακού ρεαλισμού» στην ευρωπαϊκή ήπειρο, τον πρόεδρο της Τσεχίας Vaclav Κlaus,«ο κομμουνισμός αντικαταστάθηκε με την απειλή των περιβαλλοντολόγων»!
Ωστόσο η υπερθέρμανση συνέχισε τον τρελό ρυθμό της και το λιώσιμο των πάγων στους πόλους δεν μπορούσε πλέον να κρυφτεί. Επιστήμονες από τα απανταχού της Γης ερευνητικά ινστιτούτα μετεωρολογίας άρχισαν να δημοσιεύουν βροχηδόν τις μετρήσεις τους και να μοντελοποιούν σε υπολογιστές την ενδεχόμενη πορεία του κλίματος. Πολιτικοί όπως ο Αλ Γκορ και ταινίες όπως η «Επόμενη μέρα» έφεραν το θέμα στο προσκήνιο των συζητήσεων. Η έκθεση του 2007 που συνέταξε η αρμόδια επιτροπή του ΟΗΕ συνέδεσε με τον πιο επίσημο τρόπο την τυχόν αποτυχία μας να περιορίσουμε τις εκπομπές καυσαερίων με μια, μη αναστρέψιμη, ραγδαία κλιματική αλλαγή, που θα επέφερε ξηρασία, πλημμύρες, άνοδο της θάλασσας, λιμό και μαζική μετανάστευση σχεδόν σε όλον τον πλανήτη. Το αίτημα ήταν πλέον όχι απλώς να προσαρμοστούμε στις επιταγές του προηγούμενου παγκόσμιου πρωτοκόλλου περιορισμού των καυσαερίων- του Κιότο, από το 1997-, αλλά να συμφωνήσουμε σε ένα νέο και κατεπείγον πλαίσιο δράσης, στην Κοπεγχάγη. Τι θα μπορούσε να κάνει η «σιωπηρή συνωμοσία» για να κερδίσει παράταση στη συμμόρφωση σε μέτρα που οικονομικά θα την έθιγαν; Να «λασπώσει» τους επιστημονικούς εκπροσώπους των αντιπάλων. Πράγμα το οποίο έγινε, με υποδειγματική τακτική μυστικών υπηρεσιών: εγκατέστησαν υποκλοπείς σε ένα από τα προπύργια των περιβαλλοντολόγων, την Ερευνητική Μονάδα Κλίματος του Πανεπιστημίου Εast Αnglia, και συνέλεξαν όλα τα μεταξύ των ερευνητών ηλεκτρονικά μηνύματα. Ξεδιάλεξαν όσα είχαν λεκτικό που θα μπορούσε να στηρίξει μια κατηγορία «διαπλοκής για τροποποίηση των στοιχείων επί το δραματικότερον» και εκτόξευσαν την σχετική εκστρατεία αγανάκτησης στον διεθνή Τύπο. Μπορεί τα επιχειρήματα των «αγανακτισμένων» να είναι αίολα, αλλά ποιος νοιάζεται για την τελική κρίση; Το θέμα ήταν να φωλιάσει η αμφιβολία στο παγκόσμιο κοινό προτού αρχίσει η Διάσκεψη της Κοπεγχάγης.
Posts
