Υπάρχουν Ολοκαυτώματα και στις ημέρες μας

Ο ανελέητος πόλεμος στα ανατολικά του Κονγκό αριθμεί 6,9 εκατ. νεκρούς σε δώδεκα χρόνια

NICHOLAS D. KRISTOF
Κοιτάζοντας πίσω, εύκολα διερωτάται κανείς γιατί σε ολόκληρο τον κόσμο οι πολιτικοί και οι θρησκευτικοί ηγέτες, οι δημοσιογράφοι και οι απλοί άνθρωποι είχαν αλλού στραμμένη την προσοχή τους όταν εξοντώνονταν 6 εκατ. εβραίοι στο Ολοκαύτωμα. Και είναι εξίσου εύλογο να υποθέσουμε ότι θα μπορούσαμε να είχαμε αντιδράσει καλύτερα.

Να που όμως ένας ανελέητος πόλεμος στα ανατολικά της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό (ΛΔΚ) όχι μόνο διαρκεί περισσότερο από το Ολοκαύτωμα αλλά πιθανότατα έχει σκοτώσει περισσότερους ανθρώπους. Μια πρόσφατα αναθεωρημένη έρευνα εκτιμά ότι ο αριθμός των νεκρών ως τον Απρίλιο του 2007 ανήλθε σε 5,4 εκατ. ανθρώπους και έκτοτε αυξάνεται κατά 45.000 άτομα κάθε μήνα. Αυτό σημαίνει ότι σήμερα, ύστερα από 12 χρόνια πολέμου, ο συνολικός αριθμός των θυμάτων ανέρχεται σε 6,9 εκατ. Αυτό που δεν μπορούν να περιγράψουν αυτοί οι αριθμοί είναι ότι το Κονγκό έχει μετατραπεί σε παγκόσμια πρωτεύουσα της βίας, των βασανιστηρίων και των ακρωτηριασμών. Παρ΄ όλα αυτά, επιζήσαντες όπως η Ζαν Μουκουνίουα, μια όμορφη και πρόσχαρη κοπέλα 19 ετών, βρίσκουν το κουράγιο να χαμογελούν. Οι γονείς της εξαφανίστηκαν όταν ήταν 14 ετών- προφανώς σφαγιάστηκαν χωρίς όμως να βρεθούν ποτέ τα πτώματά τους- και εκείνη βρήκε προστασία στον θείο της. Λίγους μήνες αργότερα αντάρτες των Χούτου εισέβαλαν στο σπίτι τους. Μια ημέρα που σίγουρα θα τη θυμάται καθώς είχε για πρώτη- και τελευταία- φορά έμμηνο ρύση. «Πρώτα έδεσαν τον θείο μου. Του έκοψαν τα χέρια, του έβγαλαν τα μάτια, του έκοψαν τη γλώσσα και τα γεννητικά όργανα και μετά τον άφησαν αιμόφυρτο. Ηταν ακόμη ζωντανός» λέει η Ζαν.«Μετά μας πήραν μαζί με τη γυναίκα και τον γιο του στο δάσος».

Οι ομάδες αυτές είναι γνωστό ότι απάγουν παιδιά και τα κρατούν για μήνες, ακόμη και για χρόνια.

Οι άνδρες οδηγούνται σε εξαναγκαστική εργασία και οι γυναίκες στην πορνεία. Η Ζαν έμεινε έγκυος όταν τη βίασαν όπως και πολλά ακόμη κορίτσια. Αλλά οι βιασμοί δεν σταμάτησαν, συχνά με αιχμηρά αντικείμενα που έβαζαν μέσα στα γεννητικά της όργανα οι αντάρτες και την άφηναν να αιμορραγεί ακατάσχετα. Το έμβρυο επέζησε, όμως η λεκάνη της δεν ήταν ακόμη έτοιμη να αντέξει τη γέννα. Ενας από τους απαχθέντες γιατρούς των Χούτου αντιλήφθηκε ότι η Ζαν θα πέθαινε αν συνεχιζόταν η εγκυμοσύνη και έτσι πήρε ένα μαχαίρι και χωρίς αναισθητικό έκανε μια τομή στην κοιλιά της κοπέλας βγάζοντας έξω το βρέφος που ήταν ζωντανό. Η Ζαν βρισκόταν σε ημιθανή κατάσταση και έτσι οι Χούτου την παράτησαν στην άκρη του δρόμου.

Οπως διαπίστωσε αργότερα ο γιατρός που την περιέθαλψε, τα γεννητικά της όργανα είναι κατεστραμμένα εντελώς. Ο δρ Ντένις Μουκουέγκε διευθύνει το νοσοκομείο Ρanzi στο Μπουκάβου και έχει προταθεί για Νομπέλ Ειρήνης για τις ηρωικές προσπάθειές του να σώσει τα θύματα αυτού του πολέμου. Επειτα από εννέα επεμβάσεις, η Ζαν σώθηκε και επέστρεψε στο χωριό της δίπλα στη γιαγιά της. Οι ένοπλες ομάδες Χούτου, όμως, επέστρεψαν και τη βίασαν ξανά με αποτέλεσμα να αρχίσει πάλι να αιμορραγεί.

Η Ζαν συνήλθε γυμνή και σε άθλια κατάσταση μέσα στο δάσος αλλά κατάφερε να βρει τον δρόμο για το νοσοκομείο Ρanzi. Ο δρ Μουκουέγκε προσπαθεί και πάλι να κλείσει τις πληγές, όμως είναι αμφίβολο αν θα τα καταφέρει. Το 12% των γυναικών που χειρουργεί έχουν κολλήσει σύφιλη και το 6% τον ιό του ΑΙDS. Εκείνος κάνει ό,τι μπορεί για να τις βοηθήσει να αναρρώσουν, ως την επόμενη φορά. «Κάποιες φορές αναρωτιέμαι τι κάνω εδώ. Δεν υπάρχει ιατρική λύση» λέει. Η υπέρτατη ανάγκη δεν είναι η ανθρωπιστική βοήθεια για το Κονγκό αλλά μια πιο δραστική παγκόσμια προσπάθεια να σταματήσει ο πόλεμος, τονίζει ο 54χρονος γιατρός.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ασκηθεί πίεση στη γειτονική Ρουάντα, μια χώρα η οποία θεωρείται ότι έχει μια καλή κυβέρνηση στο εσωτερικό αλλά προσπαθεί να απαλλαγεί από τυχόν ευθύνες για εγκλήματα πολέμου που έγιναν δίπλα στην πόρτα της.

Πρέπει να πιέσουμε επίσης τον πρόεδρο της ΛΔΚ Ζοζέφ Καμπίλα να συλλάβει τον στρατηγό Ζαν Μπόσκο Νταγκάντα, τον επικεφαλής του κινήματος των Χούτου («Εθνικό Κογκρέσο για τη Λαϊκή Αμυνα», CΝDΡ) ο οποίος καταζητείται από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο κατηγορούμενος για εγκλήματα πολέμου. Τέλος, όπως προτείνει η ανθρωπιστική οργάνωση Εnough Ρroject, χρειάζεται μια προσπάθεια με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ προκειμένου να ελεγχθεί το εμπόριο μεταλλευμάτων από το Κονγκό ώστε τα έσοδα από την εξαγωγή χρυσού και κασσίτερου να μη μετατρέπονται σε όπλα στα χέρια των πολεμάρχων.

Αν δεν υπάρξει αλλαγή πολιτικής, ο πόλεμος στο Κονγκό σίγουρα θα συνεχιστεί. Αν δεν δράσουμε και τώρα, πότε θα το κάνουμε; Οταν ο αριθμός των θυμάτων θα φθάσει τους 10 εκατ. νεκρούς; Οταν η Ζαν θα απαχθεί και θα βιαστεί για τρίτη φορά;