Η σκοτεινή πλευρά της μεγαλύτερης γιορτής του πλανήτη
ΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ που ξεπροβάλλει στον ουρανό της «CidadeΜaravilhosa», της «Θαυμαστής Πόλης», έχει δύο όψεις, σαν τον θεό των Ρωμαίων Ιανό. Από τη μια, η λαμπερή πλευρά, αυτή που φωτίζει το διάσημο Καρναβάλι του Ρίο, το μεγαλύτερο πάρτι στον πλανήτη. Για χάρη του κάθε Φεβρουάριο περισσότεροι από 700.000 άνθρωποι χορεύουν στους δρόμους με τους ξέφρενους ρυθμούς της σάμπα. Στην άλλη, στη σκοτεινή πλευρά του
φεγγαριού, κινείται ο αθέατος κόσμος του οργανωμένουεγκλήματος. Δίπλα στον καρναβαλικό διονυσιασμό, έμποροι ναρκωτικών πουλάνε κοκαΐνη για λίγα ευρώ και ανήλικες πόρνες παζαρεύουν σεξουαλικές υπηρεσίες με μεθυσμένους τουρίστες. Και το χειρότερο:ακόμη και οι σχολές της σάμπα είναι διατεθειμένες να «χορέψουν» ένα ατέλειωτο γαϊτανάκι παράνομων δραστηριοτήτων προκειμένου να κερδίσουν την«προστασία» και την εύνοια των νονών του οργανωμένουεγκλήματος.
«Ηπόλη του Θεού» της διάσημης ταινίας του βραζιλιάνου σκηνοθέτη Φερνάντο Μεϊρέγες διοργανώνει αυτές τις ημέρες άλλο ένα Καρναβάλι. Η σχολή της σάμπα Σαλγκέιρο θα υπερασπιστεί τον τίτλο της νικήτριας της περυσινής μεγάλης παρέλασης, με τη φιλοδοξία να υποσκελίσει τη σχολή Μπέιζα Φλορ, που έχει κερδίσει τις πέντε από τις έξι προηγούμενες χρονιές.
Η ατμόσφαιρα έχει ηλεκτριστεί από τις φήμες ότι η Μπέιζα Φλορ δεν οφείλει τις νίκες της μόνο στα καλλίγραμμα κορίτσια με τις φανταχτερές στολές. Η εφημερίδα «Γκλόμπο» αποκάλυψε ότι «νονοί» του υποκόσμου, εις εκ των οποίων φέρεται να είναι και ο ίδιος ο πρόεδρος της σχολής Ανίσιο Αμπράο Ντέιβιντ δωροδοκούσαν τους κριτές υπέρ της Μπέιζα Φλορ και κέρδιζαν μεγάλα χρηματικά ποσά από το παράνομο στοίχημα για τον τελικό νικητή.
Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις 100 σχολές σάμπα που διεκδικούν κάθε χρόνο την εύνοια των 40 κριτών του Σαμπαδρομίου είναι τόσο μεγάλος ώστε πολλές φορές η κατάσταση εκτραχύνεται επικίνδυνα, κάτω από το ιλαρό βλέμμα και τις ευλογίες του «Βασιλιά Καρνάβαλου», του Αρχοντα της Αταξίας.
Μια από τις πιο παλιές και διάσημες σχολές σάμπα, η Μανγκέιρα, βρέθηκε στο επίκεντρο μιας άλλης φήμης, ότι ετοιμάζεται να βάλει λουκέτο λόγω της οικονομικής κρίσης. Είναι όμως κοινό μυστικό ότι η σχολή, που έχει την έδρα της στην ομώνυμη φαβέλα του Ρίο, απέκτησε νέο «αφεντικό». Εδώ και αρκετό καιρό στην περιοχή της Μανγκέιρα δραστηριοποιείται ο πιο διαβόητος έμπορος ναρκωτικών της Βραζιλίας Λουίς Φερνάντο ντα Κόστα, γνωστός με το παρατσούκλι «Φερναντίνιο Μπέιρα Μαρ», δηλαδή «Φερναντίνιο της παραλίας».
Εχοντας περάσει 17 χρόνια στη φυλακή, καταδικασμένος για εμπόριο όπλων και κοκαΐνης, ο «Παραλίας» είναι το αφεντικό της «Κόκκινης Διοίκησης», της ομάδας των ενόπλων που λυμαίνεται τη φαβέλα της Μανγκέιρα, πουλώντας ναρκωτικά και «προστασία».
Οταν έφθασε στα χέρια της αστυνομίας ένα ερασιτεχνικό βίντεο που έδειχνε μουσικούς της σχολής Μανγκέιρα, μαζί με τον πρώην πρόεδρό της Πέρσιβαλ Πιρές, να χορεύουν στη δεξίωση του γάμου του Ντα Κόστα, οι Αρχές έστειλαν τελεσίγραφο στους ιθύνοντες: ή κόβετε κάθε δεσμό με τον «Παραλία» ή σας κλείνουμε τη σχολή. «Το σύμβολο μιας σχολής σάμπα είναι ο πρόεδρος τηςκαι όταν αυτός παρευρίσκεται στον γάμο του πιο διαβόητου εμπόρου ναρκωτικώντότε είναι λογικό, με τη σειρά μας, να υποπτευόμαστεπαράνομες δοσοληψίες μεταξύ τους, όπως ξέπλυμα χρημάτων» λέει ο Μάριο Κάλντας, αξιωματικός της αστυνομίας ο οποίος ερευνά την υπόθεση.
Μετά την Ταϊλάνδη, η Βραζιλία είναι η δεύτερη χώρα στον κόσμο με το μεγαλύτερο ποσοστό πορνείας ανηλίκων: η UΝΙCΕF υπολογίζει ότι περισσότερα από 500.000 παιδιά εργάζονται στη βιομηχανία λευκής σαρκός, που φτάνει στο ζενίθ της δραστηριότητάς της στο Καρναβάλι. «Κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας, ειδικά τις ημέρες αυτές» λέει ο επικεφαλής του κυβερνητικού προγράμματος για την πάταξη της παιδικής πορνείαςΣίδνεϊ Αλβες.
«Η κυβέρνηση μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, αλλά εμείς εξακολουθούμε να μην έχουμε δουλειά.Αναγκαζόμαστε να βγάζουμε τα προς το ζην πουλώντας το κορμί μας» λέει μια νεαρή πόρνη, ονόματι Κάρλα. Δηλώνει 28 ετών, παρ΄ όλο που φοράει σιδεράκια στα δόντια και μοιάζει πολύ νεότερη.
Τη δεκαετία 2000-2009, 14 άνθρωποι που συνδέονταν με διάφορες σχολές σάμπα βρέθηκαν δολοφονημένοι. Η βραζιλιάνικη αστυνομία δεν κατάφερε να διαλευκάνει καμία από τις δολοφονίες αυτές και όλες οι υποθέσεις μπήκαν στο αρχείο.
Από το 1995, οι δολοφονίες στο κρατίδιο του Ρίο έχουν ξεπεράσει τις 6.000
τον χρόνο. Ο δείκτης ανθρωποκτονιών ανέρχεται σε 37,73 ανά100.000
άτομα ετησίως (η Αθήνα έχει δείκτη 2,05 ανά 100.000)
Στις συμπλοκές που έγιναν στο Ρίο καθ΄ όλη τη διάρκεια του2007 αντιστοιχούσαν, κατά μέσοω όρο, 41,6 νεκροί πολίτες για κάθε αστυνομικό. 1.303
ληστείες και 80 δολοφονίες συνέβησαν κατά τη διάρκεια του Καρναβαλιού του 2008.Πάνω από 100 αλλοδαποί τουρίστες έπεσαν θύματα ληστείας κατά τη διάρκεια του Καρναβαλιού του 2009, 20% περισσότεροι σε σχέση με τη φιέστα του 2008.
Πάνω από 28.000
αστυνομικοί (σχεδόν το 19% του αστυνομικού σώματος της χώρας) θα απασχοληθούν στους δρόμους του Ρίο κατά τη διάρκεια του εφετινού Καρναβαλιού.
Το 2006 το υπουργείο Δικαιοσύνης παραδέχτηκε ότι ο ημερήσιος δείκτης ανθρωποκτονιών σε όλη τη χώρα ανέρχεται στους 150 ανθρώπους, καθιστώντας τη Βραζιλία τη δεύτερη πιο επικίνδυνη χώρα της Νότιας Αμερικής, μετά τη Βενεζουέλα.
Τον Φεβρουάριο του 2004, τα ροζ και πράσινα κοστούμια των χορευτών της Μανγκέιρα, της πιο παλιάς σχολής σάμπα του Ρίο, βάφτηκαν κόκκινα απ΄ το αίμα του Ρόμπσον Ρόκε (φωτογραφία κάτω αριστερά). Ο 43χρονος πρόεδρος του τμήματος κρουστών οργάνων της σχολής βρέθηκε νεκρός σε ένα από τα προάστια της πόλης. Οι δολοφόνοι του, αφού τον πυροβόλησαν πολλές φορές, τον αποκεφάλισαν ενόσω ήταν ακόμη ζωντανός και μετά έκαψαν το πτώμα του. Ο Ρόκε διατηρούσε κρυφή εξωσυζυγική σχέση με τη γυναίκα του πιο διαβόητου εμπόρου ναρκωτικών της περιοχής, του Φρανσίσκο Μοντέιρο ή «Τουκίνια», όπως ήταν το παρατσούκλι του. Ο Μοντέιρο αφέθηκε ελεύθερος, ύστερα από κάθειρξη 17 ετών, επανακτώντας τον έλεγχο της διακίνησης ναρκωτικών στη φαβέλα της Μανγκέιρα και η αστυνομία εκτιμά πως δολοφόνησε τον Ρόκε εις ένδειξη παραδειγματισμού.
Τον Φεβρουάριο του 2007 βρέθηκε βιαία δολοφονημένος ο Γκουαρασί Παές Φαλκάο(φωτογραφία κάτω δεξιά), αντιπρόεδρος μιας άλλης διάσημης σχολής σάμπα, της Σαλγκέιρο. Αγνωστοι ένοπλοι σταμάτησαν το αυτοκίνητο του Φαλκάο, πυροβολώντας και σκοτώνοντας τον ίδιο και τη σύζυγό του. Η αστυνομία του Ρίο μίλησε για μια ξεκάθαρη περίπτωση μαφιόζικης εκτέλεσης, επειδή ο Φαλκάο ήταν μπλεγμένος σε κυκλώματα παράνομου στοιχηματισμού σχετικά με τη σχολή σάμπας που θα αναδεικνυόταν εκείνη τη χρονιά νικητής της παρέλασης. «Μετά το γεγονός αυτό, το Καρναβάλι τελείωσε για εμάς. Είμαστε όλοι μας συγκλονισμένοι», είχε δηλώσει τότε μια εκπρόσωπος της σχολής, η οποία όμως είχε συμμετάσχει κανονικά στη μεγάλη παρέλαση που ακολούθησε μερικές ημέρες μετά.
Είναι το Ρίο ντε Τζανέιρο σε θέση να διοργανώσει με επιτυχία τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2016; Αυτό απασχολεί τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή, η οποία έχει βάλει στο μικροσκόπιό της την πρώτη πόλη της Νότιας Αμερικής που θα διοργανώσει μια Ολυμπιάδα.
Η ΔΟΕ παρακολουθεί τους δείκτες εγκληματικότητας της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Βραζιλίας εκφράζοντας την ανησυχία της. Ανώτατοι αξιωματούχοι της Βραζιλιάνικης Ολυμπιακής Επιτροπής έχουν δεσμευτεί, όμως, ότι θα καταφέρουν να μειώσουν την εγκληματικότητα. «Τα προβλήματα μιας πόλης δεν λύνονται έτσι απλά,με μαγικό τρόπο.Δεν θα είναι ένα εύκολο έργο, αλλά θα τα καταφέρουμε» τόνισε ο κυβερνήτης του κρατιδίου του Ρίο ντε Τζανέιρο Σέρζιο Καμπράλ.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της χώρας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα(φωτογραφία κάτω) υποστήριξε πως «το Ρίο έχει επανειλημμένα αποδείξει ότι είναι ικανό να διοργανώσει με επιτυχία μια μεγάλη αθλητική γιορτή. Οι Παναμερικανικοί Αγώνες του 2007 έγιναν χωρίς κανένα σημαντικό παρατράγουδο».
«Η πόλη θα είναι πανέτοιμη. Κάποια μεμονωμένα γεγονότα δεν είναι ικανά να αμαυρώσουν τη συνολική εικόνα του Ρίο» λέει ο διοικητής της τουριστικής αστυνομίαςΦερνάντο Βελόζο.
Το υπουργείο Εσωτερικών της χώρας έχει ήδη εξαγγείλει ένα οικονομικό πακέτο10,5 δισ. ευρώ, το οποίο θα επενδυθεί εξ ολοκλήρου στη μείωση της εγκληματικότητας, προκειμένου η πόλη να γίνει πιο ασφαλής, όχι μόνο για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων του 2016 αλλά και για το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου που θα διεξαχθεί στη Βραζιλία το καλοκαίρι του 2014.
«Το Καρναβάλι του Ρίο, ειδικά για τους αλλοδαπούς, δεν είναι τίποτε άλλο από τρεις ημέρες ατέλειωτων μεθυσιών μαζί με ένα πλήθος ανθρώπων που δεν γνωρίζουν:μια εμπειρία που μπορεί να μετατραπεί σε εφιάλτηαν δεν ξέρεις κανέναν και είσαι μόνος σουεκεί. Το πλήθος είναι τόσο μεγάλο ώστε αν χάσεις τους φίλους σουδεν πρόκειται να τους ξαναβρείς. Αν δεν έχεις έστω έναν βραζιλιάνο γνωστό, αποκλείεται να περάσεις καλά. Δεν θα κάνεις σεξ με Βραζιλιάνες, δεν θα σου αρέσει η μουσικήούτε το τρελαμένο πλήθος και φυσικά ούτε η πολύ κακής ποιότητας μπίρα» γράφει για το Καρναβάλι του Ρίο ο Αμερικανός Ρους Βόρεκ, ο 31χρονος διάσημος μπλόγκερ που έγινε γνωστός γράφοντας τις ταξιδιωτικές του εμπειρίες στον προσωπικό ιστότοπο που διατηρεί (www.rooshv.com). Ο κ. Βόρεκ αψήφησε τους κινδύνους και έζησε για λίγο καιρό στην Ντόνα Μάρτα, μια απ΄ τις πιο κακόφημες φαβέλες του Ρίο.
«Κοκαΐνη και Καρναβάλι πάνε μαζί.Εμποροι,αντί μόλις 4 ευρώ,πουλούν το εμπόρευμα τους, το λεγόμενο “παπελότες”, μέσα σε μικρούς φακέλους οι οποίοι περιέχουν “πο”, δηλαδή “σκόνη”.Κερδίζουν σε λίγες ημέρες όσα χρήματα βγάζουν όλη την υπόλοιπη χρονιά! Η αστυνομία είναι τόσο ελαστικήώστε τις ημέρες αυτές, αν σε συλλάβουν να κατέχεις κοκαΐνη,είναι πιθανό να σε αφήσουν να φύγεις, αν τους πείσεις πως την αγόρασες για προσωπική σου χρήση» υποστηρίζει ο δημοσιογράφος του εβδομαδιαίου γερμανικού περιοδικού «Der Spiegel» Γενς Γκλούσινγκ. «Λατρεύω την πόλη, τους ανθρώπους,ταπάντα.Απλώς θα πρέπει, προτού έλθεις στο Ρίο για το Καρναβάλι, να συμφωνήσεις με τονεαυτό σου ότι θα ακολουθήσεις αυστηρά κάποιους κανόνες, προκειμένου να μη βρεθείς σε κίνδυνο. Λόγου χάρηδεν πρέπει ποτέ, μα ποτέ, να περπατάς μόνος σου στον δρόμο» τονίζει η 20χρονη Νορβηγίδα Αγκ Χόμο, λίγο αφότου κατήγγειλε στο αστυνομικό τμήμα την κλοπή της φωτογραφικής της μηχανής σε μια από τις πλέον πολυσύχναστες παραλίες της πόλης κατά τη διάρκεια του περυσινού Καρναβαλιού.
Ο 29χρονος Βρετανός Αλι Γουότερς, που επισκέφτηκε το Ρίο τον Φεβρουάριο του 2008, τονίζει ότι «υπάρχουν παντού πορτοφολάδες, οπότε καλό θα ήτανκατά τη διάρκεια του Καρναβαλιούνα μην κουβαλάς πάνω σου πολλά λεφτά. Το μόνο πραγματικό πρόβλημα είναι η διαμονή σου, αφού εκείνες τις ημέρες μπορεί να πληρώσεις για ένα μικρό δωμάτιο σε έναν φθηνό ξενώνα ως και 700 δολάρια (σ.σ.: περίπου 500 ευρώ) για μία εβδομάδα. Αν εξαιρέσουμε όμως όλα αυτά, το Καρναβάλι του Ρίο είναι μια εμπειρία που επιβάλλεται να ζήσει κάθε άνθρωπος».