Ποιος πήρε το Τυρί μου (Who Moved My Cheese?);

Μια φορά και ένα καιρό…

Πριν από πολλά χρόνια, σε μια μακρινή χώρα ζούσαν 4 μικρά πλασματάκια που όλη τη μέρα έψαχναν για το ΤΥΡΙ τους μέσα σε ένα λαβύρινθο. Αυτό το ΤΥΡΙ τους έτρεφε καθημερινά και τους έκανε ευτυχισμένους. Τα δύο πλάσματα ήταν ποντικάκια (ο ΡΟΥΘΟΥΝΗΣ και ο ΤΡΕΧΑΛΗΣ) και τα άλλα δύο ανθρωπάκια (ο ΧΜ και ο ΧΑ).

Αυτά τα 4 πλασματάκια εξασφάλιζαν το ΤΥΡΙ τους από τον «ΤΥΡΟΣΤΑΘΜΟ Τ» όπου καθημερινά έτρωγαν ΤΥΡΙ με την ψυχή τους. Δεν ήξεραν, ΟΥΤΕ από πού ερχόταν το ΤΥΡΙ, ΟΥΤΕ ποιος το έφερνε. Απλώς τα 4 πλασματάκια έπαιρναν ως δεδομένο ότι θα υπήρχε ΤΥΡΙ για πάντα. Όμως το τέλος του κόσμου δεν άργησε να φτάσει. Κάποια ημέρα, όπως γίνεται πάντα, ΤΟ ΤΥΡΙ ΤΕΛΕΙΩΣΕ!!!

Τα 2 ποντικάκια, ο ΡΟΥΘΟΥΝΗΣ και ο ΤΡΕΧΑΛΗΣ, που παρατηρούσαν τις μικρές καθημερινές αλλαγές στον «ΤΥΡΟΣΤΑΘΜΟ Τ», δεν ξαφνιάστηκαν. Φόρεσαν τα παπούτσια τους και άρχισαν να ψάχνουν για ΤΥΡΙ σε άλλα σημεία του λαβύρινθου μέχρι που το βρήκαν. Τα 2 ανθρωπάκια αντίθετα, που ΔΕΝ παρατηρούσαν τις αλλαγές που γινόντουσαν, έπαθαν σοκ όταν το ΤΥΡΙ τελείωσε! Δεν μπορούσαν να το πιστέψουν!!! Έτσι ο ΧΜ και ο ΧΑ συνέχισαν καθημερινά να πηγαίνουν στον «ΤΥΡΟΣΤΑΘΜΟ Τ» περιμένοντας να εμφανισθεί με μαγικό τρόπο το ΤΥΡΙ που συνήθιζαν να τρώνε για τόσο καιρό…

Η παραπάνω ιστορία είναι σχεδόν αυτολεξεί από το διάσημο βιβλίο του Spencer Johnson, “Who Moved My Cheese?”, 1998, που έχει πουλήσει πάνω από 24 εκατομμύρια αντίτυπα (Η Ελληνική έκδοση έγινε το έτος 2000 και έχει τίτλο “Ποιος Πήρε το ΤΥΡΙ μου;”).

Ο ΤΥΡΟΣΤΑΘΜΟΣ των νεοελλήνων…

Πολλοί από εμάς σήμερα βρίσκονται στην θέση του ΧΜ και του ΧΑ, ενώ τη θέση του «ΤΥΡΟΣΤΑΘΜΟΥ» την έχει το Ελληνικό Δημόσιο. Για πολλά χρόνια, οι Έλληνες στα πέρατα της οικουμένης γνώριζαν για «το βόλεμα στο Ελληνικό δημόσιο». Νομίζαμε, θεωρούσαμε δεδομένο θα έλεγα, ότι ο «Ελληνικός ΤΥΡΟΣΤΑΘΜΟΣ» θα μπορούσε θεωρητικά να «βολέψει» όλους τους Έλληνες και με έναν μαγικό τρόπο να τους εξασφαλίζει το ΤΥΡΙ μέχρι το τέλος της ζωής μας. Έτσι εμείς πιέζαμε, και οι κυβερνήσεις μας, για να εξασφαλίσουν ψήφους, διόριζαν όλο και ποιο πολλούς, που δούλευαν όλο και πιο λίγο, και που πληρωνόντουσαν μέτρια εφ’ όρου ζωής. Και πιέζαμε για περισσότερους διορισμούς:

• Μόνιμοι
• συμβασιούχοι
• ωρομίσθιοι
• με μπλοκάκι
• με Stage
• με μετάταξη
• με απόσπαση
• με ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ!!!

Οι ενδείξεις ότι τα πράγματα δεν ήταν καλά υπήρχαν. Από την δεκαετία του 1980, οι έρευνες έδειχναν ότι οι απόφοιτοι της μέσης εκπαίδευσης με συντριπτικά ποσοστά άνω του 90%, οραματιζόταν να «σταδιοδρομήσουν» στο Ελληνικό Δημόσιο και να εξασφαλίζουν δια βίου το ΤΥΡΙ τους από τον «Ελληνικό ΤΥΡΟΣΤΑΘΜΟ».

• «Είχε μπάρμπα στην Κορώνη και βολεύτηκε!»
• «Μπες στο Δημόσιο και δεν σε κουνάει κανείς!»
• «Μπήκε στο Δημόσιο και εξασφαλίστηκε για πάντα!»
• «Την βόλεψε το τύπος!»
• «Τρούπωσε ο μπαγάσας!»
• «Την έκανε με το Δημόσιο!»
• «Δεν έχεις κανένα πολιτικό να σε διορίσει;»
• «Δεν έχεις κανένα γνωστό να σε βολέψει;»
• «Τι ανάγκη έχεις εσύ τώρα που μπήκες στο δημόσιο;»

Εκφράσεις όπως οι παραπάνω, χαρακτήρισαν γενιές και γενιές Ελλήνων στην προσπάθειά τους να «τραφούν» από τον Ελληνικό ΤΥΡΟΣΤΑΘΜΟ και να κάνουν το όνειρό τους πραγματικότητα με την βοήθεια των εκάστοτε άβουλων να αντιδράσουν Ελληνικών Κυβερνήσεων!

Πολλοί λίγοι αντέδρασαν όπως έπρεπε. Έτσι, γαλουχήθηκαν πολλές γενιές με τις κάτωθι καταστροφικές απόψεις ριζωμένες μέσα τους:

• «ΝΑ ΤΡΟΥΠΩΣΩ»
• «ο ΚΑΛΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΛΟ ΚΡΑΤΟΣ» και
• «η ΚΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΓΟΡΑ».

Το Δημόσιο μεγάλωνε και το ΤΥΡΙ τελείωνε…

Κάπως έτσι μεγάλωσε το Δημόσιο χωρίς κανείς να γνωρίζει: ούτε πόσους έτρεφε, ούτε πόσους χρειαζόταν να τρέφει. Και έπρεπε να δίνει καθημερινό ΤΥΡΙ στους ανθρώπους του δημοσίου για:

• Μισθούς, επιδόματα και άδειες
• επιτροπές εντός ωραρίου και εικονικές υπερωρίες
• επιδόματα έγκαιρης προσέλευσης στην εργασία
• υπηρεσιακά αυτοκίνητα και επιδόματα εκτός έδρας
• νοσοκομειακή περίθαλψη, κατασκηνώσεις και εξοχές
• επιπλέον παροχές, εφάπαξ και συντάξεις…
• ΤΥΡΙ ΜΕ ΤΗΝ ΣΕΣΟΥΛΑ δηλαδή, σε διαφορετικά μεγέθη και σε πολλές ποικιλίες!!!

Αλλά δυστυχώς, περνώντας τα χρόνια, «Ο Ελληνικός ΤΥΡΟΣΤΑΘΜΟΣ», εκτός από τους μόνιμους δημοσίους υπαλλήλους που έτρεφε, έπρεπε να δίνει ΤΥΡΙ και στους συνταξιούχους του δημοσίου. Συνταξιούχοι που, όσο μεγάλωνε το Δημόσιο, τόσο περισσότεροι γινόταν! Αυτοί οι συνταξιούχοι, πολλές φορές, άρχιζαν να τρώνε το ΤΥΡΙ της σύνταξης από την ηλικία των 40 ετών με αδιανόητες ευεργετικές διατάξεις των εκάστοτε αφελών και ανίκανων κυβερνήσεών μας. Βέβαια όλοι πίστευαν ότι το ΤΥΡΙ ΔΕΝ ΘΑ ΤΕΛΕΙΩΣΕΙ ΠΟΤΕΕΕΕΕ!!!

Έτσι, όταν το 2008 άρχισαν οι δυσκολίες στις παγκόσμιες χρηματαγορές με την κατάρρευση της Lehman Brothers, αποδείχτηκε κάτι δεν πήγαινε καλά με το ΤΥΡΙ του «Ελληνικού ΤΥΡΟΣΤΑΘΜΟΥ» που είχε αρχίσει να τελειώνει…

Πρωτόγνωρα πράγματα έγιναν γνωστά…

Εκτός από την έλλειψη ΤΥΡΙΟΥ που δημιούργησε προβλήματα στέρησης στην Ελληνική κοινωνία, αρχίσαμε να συνειδητοποιούμε πρωτόγνωρα πράγματα για την Ελληνική κοινωνία. Ήτοι:

• Ότι το κράτος, για να προμηθεύεται το ΤΥΡΙ σε διάφορες ποικιλίες, είχε δανειστεί 300 δις Ευρώ
• Ότι το ΧΡΕΟΣ της ΕΛΛΑΔΑΣ ήταν το 120% του ΑΕΠ (το ΑΕΠ της Ελλάδας είναι περίπου 250 δις Ευρώ)
• Ότι το 2009 δανειστήκαμε 30 δις Ευρώ επιπλέον (το 12% περίπου του ΑΕΠ) για να εξασφαλίσουμε ο «Ελληνικός ΤΥΡΟΣΤΑΘΜΟΣ» θα έχει αρκετό ΤΥΡΙ…
• Ότι ζούσαμε με ΔΑΝΕΙΚΑ σε δικό μας ιδεατό κόσμο…
• Ότι είχαμε 1.300.000 δημοσίους υπαλλήλους - μάλλον περισσότεροι από ότι πραγματικά χρειαζόμαστε…
• Ότι είχαμε 4ΠΛΑΣΙΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ από την ΦΙΛΑΝΔΙΑ που έχει το καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα στον κόσμο…
• Ότι ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ της Ελληνικής οικονομίας, και κυρίως του Δημοσίου τομέα, ήταν απογοητευτική…
• Ότι η ΔΙΑΦΘΟΡΑ στην χώρα μας είχε την τιμητική της και ότι η διαφάνεια ήταν «μισο-άγνωστη λέξη»…
• Ότι το «ΜΠΑΞΙΣΙ» για να κάνουμε την δουλειά μας και να βολευτούμε ήταν στην καθημερινή μας ατζέντα…
• Ότι πολλοί «βολεμένοι έκαναν ότι δούλευαν» και κάποιοι άλλοι «έκαναν τα στραβά μάτια»…
• Ότι η ανεργία στην χώρα μας αυξανόταν μόνο ΣΕ ΒΑΡΟΣ του ιδιωτικού τομέα γιατί ο Δημόσιος τομέας είχε εξασφαλίσει εφ’ όρου ζωής το ΤΥΡΙ του…
• Ότι η χώρα μας βρισκόταν σχεδόν στο ΠΑΤΟ ΤΗΣ ΛΙΣΤΑΣ για θέματα ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ...
• Ότι σε άλλες χώρες της Ευρώπης ξεκινάς νέα εταιρεία σε 3 ΩΡΕΣ και στην Ελλάδα σε 3 ΜΗΝΕΣ…
• Ότι η φοροδιαφυγή οργίαζε και ότι η λέξη «απόδειξη» έκανε πολλούς αλλεργικούς…
• Ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες κόστισαν πάνω από 15 δις ευρώ (δανεικά προφανώς) και δεν βοήθησαν και πολύ την χώρα στην ανάπτυξη και τον τουρισμό…
• Ότι ξοδέψαμε πολλαπλά Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης σε κατανάλωση και διόγκωση του Δημοσίου τομέα…
• Ότι δεν έχουμε ούτε ΕΝΑΝ ΕΘΝΙΚΟ ΔΡΟΜΟ εκτός από την Εγνατία Οδό που κόστισε πανάκριβα, δεν διαθέτει καμία θέση parking σε όλο μήκος της και δεν έχει εισφέρει ούτε ένα Ευρώ στα ταμεία του Κράτους (προφανώς επειδή είμαστε πολύ large σαν κράτος)…
• Ότι «ΩΡΑΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ αλλά δεν ξέρουμε ΠΟΣΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ…» γιατί η Ελλάδα είναι η ΜΟΝΗ ΧΩΡΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ που δεν έχει ΕΘΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ και ΔΑΣΟΛΟΓΙΟ…
• Ότι η επιχειρηματικότητα είναι υπό διωγμόν…
• Ότι οι ξένοι επενδυτές μας γύριζαν την πλάτη προ καιρού και δεν μας θέλουν ούτε ζωγραφιστούς...
• Ότι ο ΤΥΡΟΣΤΑΘΜΟΣ του Ελληνικού Δημοσίου ΔΕΝ πρέπει να ξαναδώσει ΤΥΡΙ σε ΚΑΝΕΝΑ νέο Δημόσιο υπάλληλο για ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΑ χρόνια…
• Ότι είμαστε το χειρότερο «ΓΟΥΡΟΥΝΙ» από όλες τις χώρες που επονομάζονται «ΓΟΥΡΟΥΝΙΑ» (PIGS - Portugal, Ireland, Greece και Spain) (Πίνακας 1)
• Ότι καταναλώναμε περισσότερα από ότι παράγαμε
• Ότι το ΤΥΡΙ στον Ελληνικό ΤΥΡΟΣΤΑΘΜΟ τελείωσε!!!

ΧΩΡΑ	Μέγεθος Οικονομίας	ΑΕΠ (Δις)	Αύξ. ΑΕΠ τέλος‘09	Χρέος σε % του ΑΕΠ (2010)	Χρέος σε % του ΑΕΠ (2007)	Ανεργία	Πληθυσμός	Χρέος Ανά Κάτοικο	Επιτόκιο Δανεισμού
Portugal	17η	$220	0,90%	84,60%	63,60%	10,40%	10.627.250	$20.701
Ireland	15η	$227	0,30%	82,90%	25,40%	13,30%	4.450.014	$51.011
Greece	13η	$343	-0,30%	125,00%	94,50%	9,70%	11.260.402	$30.461	6,52%
Spain	5η	$1.438	-0,10%	66,30%	36,20%	19,50%	45.828.172	$31.378	3,80%

Πίνακας 1, Πηγή: Wikepedia, (*) Επιτόκια δανεισμού, 1/4/ 2010, (Γερμανία 3,09%, Γαλλία 3,40%)

Είδαμε επίσης τα τοκοχρεολύσια για την εξυπηρέτηση του Δημοσίου χρέους να εξελίσσονται εκθετικά (Γράφημα 1 - οι τιμές είναι σε εκατομμύρια €) και να στραγγαλίζουν στην κυριολεξία τις κρατικές δημόσιες επενδύσεις.

Γράφημα 1, Πηγή: Προϋπολογισμός 2010

Βέβαια, αν η εξέλιξη της πληρωμής των τοκοχρεολυσίων συνεχισθεί όπως τα έτη 2006-2009, δεν χρειάζεται να είναι κάποιος οικονομολόγος για να καταλάβει ότι ο Τιτανικός αναπόφευκτα θα χτυπήσει το παγόβουνο…

Για όσους δεν κατάλαβαν τους αριθμούς, εάν θέλαμε σήμερα να μηδενίσουμε το Δημόσιο χρέος, κάθε Έλληνας που ζει και αναπνέει πάνω στην Ελλάδα θα έπρεπε να καταβάλει σε μετρητά περίπου 30.000€ (ήτοι 120.000€ σε ΜΕΤΡΗΤΑ για την κάθε 4μελή Ελληνική οικογένεια).

Τι μέλλει εστί γενέσθαι;

Κάπως έτσι αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε όλοι μας ότι τα χρήματα με τα οποία «ο Ελληνικός ΤΥΡΟΣΤΑΘΜΟΣ» αγόραζε ΤΥΡΙ σε διάφορες ποικιλίες και με το οποίο έτρεφε το σύστημα του δημοσίου τομέα, δεν ήταν ατελείωτα και προερχόταν κυρίως από δύο πηγές:

1. Από τους φόρους της «ΚΑΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΑΓΟΡΑΣ» (εταιρείες, επαγγελματίες και ιδιώτες) και
2. Τα «ΚΑΚΑ ΧΡΗΜΑΤΑ» των διεθνών χρηματαγορών

Οι «ΚΑΚΕΣ ΧΡΗΜΑΤΑΓΟΡΕΣ» συνέχιζαν να δίνουν χρήματα στον Ελληνικό ΤΥΡΟΣΤΑΘΜΟ, αλλά ήθελαν «καπέλο» (spreads…) (Πίνακας 1) γιατί γνώριζαν ότι τα χρήματά τους πήγαιναν σε αντιπαραγωγικό ΤΥΡΟΣΤΑΘΜΟ.

Όλοι μας όμως γνωρίζουμε ότι αυτός που δανείζεται θέλει προφανώς το όσο μικρότερο δυνατόν επιτόκιο και αυτός που δανείζει συνήθως θέλει να επιτύχει το όσο δυνατόν μεγαλύτερο επιτόκιο. Σκεφτείτε λοιπόν τι συμβαίνει ότι κάποιος δανείζει χρήματα σε κάποιον που ΔΕΝ είναι και πολύ βέβαιο ότι θα επιστρέψει πίσω τα χρήματα που δανείστηκε…

Κάπως έτσι το έλλειμμα της Κεντρικής Κυβέρνησης συνεχίζει και μεγαλώνει συνεχώς (Πίνακας 2 – οι τιμές είναι σε εκατομμύρια Ευρώ / οι τιμές για το 2010 είναι εκτιμήσεις).

ΕΤΟΣ	ΕΣΟΔΑ	ΕΞΟΔΑ	ΕΛΛΕΙΜΑ
2008	56.698	71.266	-14.568
2009	51.566	80.938	-29.372
2010	57.560	80.096	-22.536

Πίνακας 2, πηγή: Προϋπολογισμός 2010

Φαίνεται λοιπόν ότι το μοντέλο ανάπτυξης που βασιζόταν σε κατανάλωση, σε μη παραγωγικές επενδύσεις, σε «βόλεμα» στο Δημόσιο και σε δανεικά, ΤΕΛΕΙΩΣΕ ΟΡΙΣΤΙΚΑ!!!

THE GAME IS OVER!!!

Η αναφορά στις λέξεις “GREEK STATISTICS” έγινε σήμα κατατεθέν για πολλούς Ευρωπαίους που βρήκαν αφορμές για να μας χλευάζουν κιόλας. Βέβαια ο δικτυακός τόπος www.statisctics.gr δεν δίδει κανένα περιθώριο για ευνοϊκή μεταχείριση της χώρας μας από τους ευρωπαίους!!!

Τώρα πρέπει να σηκώσουμε τα μανίκια μας, να δουλέψουμε αποτελεσματικά, να ιδρώσουμε και κυρίως να ματώσουμε. Να ορίσουμε από μηδενική βάση τα στρατηγικά πλεονεκτήματα της χώρας μας και να αποφασίσουμε σαν χώρα το τι κάνουμε και κυρίως το τι ΔΕΝ κάνουμε. Να εστιάσουμε σε αυτά που παράγουμε καλά και να τα κάνουμε καλύτερα. Να αφήσουμε αυτά τα οποία ΔΕΝ τα παράγουμε καλά για άλλους που τα παράγουν καλύτερα από εμάς. Πάντοτε οι κρίσεις δίδουν ελπίδες για βελτίωση. Όμως ένα είναι βέβαιο:

"ΤΟ ΤΥΡΙ ΤΕΛΕΙΩΣΕ: Ή Αλλάζουμε! Ή Βουλιάζουμε"

Για όσους κατάλαβαν, δεν απαιτείται εξήγηση!

Για όσους ΔΕΝ κατάλαβαν, ΔΕΝ υπάρχει εξήγηση!

Θεοφάνης Γιώτης / Theofanis Giotis
BA, MSc, PMP®, MCT, Ph.D. Cand.
Theofanis.Giotis@12pm.biz

Published: 9th of April, 2010 (9 Απριλίου 2010)

Για να κάνετε download το άρθρο σε μορφή PDF:
2010.04.WHO-MOVED-MY-CHEESE.pdf