Πυρηνική «βόμβα» από τον «πράσινο» Ομπάμα

Οταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ μιλούσε για καθαρή ενέργεια, ελάχιστοι φαντάζονταν ότι εννοούσε πυρηνικά εργοστάσια

Η κυβέρνηση καλοπιάνει τους Ρεπουμπλικανούς διευκολύνοντας τη δημιουργία νέων πυρηνικών μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ύστερα από 30 χρόνια

Oταν μιλούσε προεκλογικά για πράσινη ενέργεια, στην οποία υποσχόταν να επενδύσει, όλοι καταλαβαίναμε ότι εννοούσε την ηλιακή και την αιολική ενέργεια. Τελευταίως όμως ο Μπαράκ Ομπάμα διηύρυνε τον όρο για να συμπεριλάβει την πυρηνική ενέργεια - και όχι μόνο- συνεργαζόμενος με το πανίσχυρο ενεργειακό λόμπι των Ηνωμένων Πολιτειών.

Την πρώτη σπόντα ο αμερικανός πρόεδρος την έριξε στην ετήσια ομιλία του για την Κατάσταση του Εθνους στα τέλη Ιανουαρίου. «Να δημιουργήσουμε περισσότερες θέσειςεργασίας στον τομέα της πράσινης ενέργειας [...] σημαίνει να χτίσουμε μια νέα γενιάασφαλών πυρηνικών εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Σημαίνει να λάβουμε δύσκολες αποφάσεις για το άνοιγμα νέων εγκαταστάσεων στο εξωτερικό για την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου. Σημαίνει συνεχιζόμενες επενδύσεις σε εξελιγμένα βιοκαύσιμα και τεχνολογίες πράσινου άνθρακα» είπε, απευθυνόμενος προς τον αμερικανικό λαό. Το μόνο που δεν είπε είναι «Drill, baby, drill» («Σκάψε για πετρέλαιο, μωρό, σκάψε!»- σύνθημα που φώναζαν οι οπαδοί της Σάρας Πέιλιν, υποψήφιας αντιπροέδρου των Ρεπουμπλικανών στις τελευταίες εκλογές).

Την περασμένη Τρίτη ανακοίνωσε ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα εγγυηθεί δάνεια ύψους 8,3 δισ. δολαρίων (6 δισ. ευρώ) προς την εταιρεία Southern Co., προκειμένου να κατασκευάσει τις πρώτες νέες πυρηνικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στις ΗΠΑ ύστερα από 30 χρόνια. Ο κ. Ομπάμα παρουσίασε την απόφαση αυτή ως «απολύτωςαναγκαία» (και) από οικονομικής και πολιτικής απόψεως. Ξεσήκωσε όμως θύελλα αντιδράσεων, κυρίως από οικολόγους αλλά και από το Δημοκρατικό Κόμμα, ενώ οι αντίπαλοι Ρεπουμπλικανοί τον επευφήμησαν.

Η διεύρυνση της έννοιας της πράσινης ενέργειας από τον Λευκό Οίκο είναι αποτέλεσμα της πίεσης που ασκεί το ενεργειακό λόμπι στην αμερικανική κυβέρνηση, καταγγέλλουν περιβαλλοντικές οργανώσεις. Η Southern Co., με έδρα την Ατλάντα, έχει στην ιδιοκτησία της τον μεγαλύτερο αριθμό εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο τον άνθρακα στις ΗΠΑ. Αν η Ουάσιγκτον θεσπίσει περιορισμούς στις εκπομπές των αερίων που συμβάλλουν στο «φαινόμενο του θερμοκηπίου», η Southern Co. θα υποστεί μεγάλο πλήγμα. Μια ενίσχυση των πυρηνικών δραστηριοτήτων της αντισταθμίζει το πλήγμα αυτό. Ο Λευκός Οίκος το αρνείται. Και διαμηνύει ότι στόχος είναι να καλοπιάσει τους Ρεπουμπλικανούς ώστε να υποστηρίξουν νομοσχέδιο για το κλίμα.

Ενδιαφέρον έχει ότι οι κυβερνητικές εγγυήσεις για δάνεια προς εταιρείες παραγωγής ενέργειας θεσμοθετήθηκαν το 2005, επί προεδρίας Τζορτζ Μπους. Ωστόσο ο κ. Ομπάμα είναι ο πρώτος που τις εφαρμόζει στην πράξη, καθώς ο προκάτοχός του δεν είχε τολμήσει. Η κυβέρνηση θα λειτουργήσει ως εγγυητής για το τραπεζικό δάνειο της Southern Co., η οποία θα κατασκευάσει δύο νέους αντιδραστήρες στην Πολιτεία της Τζόρτζια, δίπλα στους δύο υπάρχοντες, με προβλεπόμενο έτος λειτουργίας το 2016 ή το 2017. Αν οι αντιδραστήρες είναι κερδοφόροι, η εταιρεία θα ξεπληρώσει τις τράπεζες και θα πληρώσει ένα ποσό στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση ως αντάλλαγμα για την εγγύηση. Αν «βαρέσει κανόνι», η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα ξεπληρώσει τις τράπεζες. Προφανώς με αυτόν τον τρόπο ελαχιστοποιείται το ρίσκο για τη Southern Co., μεγιστοποιείται όμως για τους φορολογουμένους. Οπως τονίζουν οι επικριτές του κ. Ομπάμα, οι πιθανότητες να μην αποπληρωθεί το δάνειο είναι πολλές.

Το υπουργείο Ενέργειας διαπραγματεύεται την παροχή δανειακών εγγυήσεων σε τρεις ακόμη εταιρείες, από τις οποίες οι δύο αναμένεται να τις λάβουν σύντομα. Πρόκειται για τη Scana Corporation - Santee Cooper στη Νότια Καρολίνα και τη UniStar στο Μέριλαντ.

Η πυρηνική εικόνα του πλανήτη
Τα δυστυχήματα και τα ατυχήματα

1986: Θύματα του πυρηνικού δυστυχήματος στο Τσερνόμπιλ

* Το ατύχημα στο πυρηνικό εργοστάσιο του Θρι Μάιλ Αϊλαντ στην Πενσυλβανία στις 28 Μαρτίου 1979 είναι το σοβαρότερο στις ΗΠΑ. Εκτοτε δεν έχουν δοθεί άδειες για νέους πυρηνικούς αντιδραστήρες στις ΗΠΑ. Βλάβη σε βαλβίδα ενός από τους δύο αντιδραστήρες επέτρεψε τη διαρροή ραδιενεργών αερίων. Δεν υπήρξαν θύματα.

* Το σοβαρότερο πυρηνικό δυστύχημα στην ιστορία είναι του Τσερνόμπιλ. Συνέβη στις 26 Απρι λίου 1986 στην Ουκρανία, όταν εξερράγη ο αντιδραστήρας Νο 4 του εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας εκλύοντας 400 φορές περισσότερη ραδιενέργεια απ΄ όση η βόμβα της Χιροσίμα. Οι άμεσοι θάνατοι ήταν 56, οι έμμεσοι (από την έκθεση στην ακτινοβολία) χιλιάδες. * Στις 10 Οκτωβρίου 1957 ένας αντιδραστήρας στρατιωτικού πυρηνικού εργοστασίου στο Γουίντσκεϊλ της Βρετανίας πήρε φωτιά απελευθερώνοντας ραδιενέργεια. Μακροπρόθεσμα προκλήθηκαν 240 θάνατοι από καρκίνο. Λέγεται ότι τα επίσημα στοιχεία αλλοιώθηκαν για να καλυφθεί το ότι ο άνεμος μετέφερε ραδιενέργεια στην Ιρλανδία.

Οι αριθμοί
104 πυρηνικοί αντιδραστήρες λειτουργούν σε 31 αμερικανικές Πολιτείες. Καλύπτουν το ένα πέμπτο των αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια των ΗΠΑ.

56 νέοι πυρηνικοί αντιδραστήρες κατασκευάζονται ανά τον κόσμο, από τους οποίους 21 στην Κίνα, έξι στη Νότια Κορέα και πέντε στην Ινδία. Η Γαλλία έχει περισσότερα από 50 πυρηνικά εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που καλύπτουν το 80% των αναγκών της σε ρεύμα. Είναι μεγάλος εξαγωγέας πυρηνικής ενέργειας. Η Γερμανία σχεδιάζει να έχει κλείσει όλους τους πυρηνικούς αντιδραστήρες της ως το 2020. Επενδύει σε άλλες πηγές ανανεώσιμηςενέργειας. Η Σοβιετική Ενωση έχτισε το πρώτο πυρηνικό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας στον κόσμο το 1954

Ο αντίλογος των οικολόγων

Οι οικολογικές οργανώσεις σημειώνουν ότι η πυρηνική ενέργεια δεν είναι και τόσο «πράσινη» καθώς δεν έχει βρεθεί πού θα πηγαίνουν τα πυρηνικά απόβλητα, ενώ οι οικονομικοί αναλυτές προβλέπουν ότι τα δάνεια για πυρηνική ενέργεια έχουν πιθανότητες άνω του 50% να μην αποπληρωθούν, συνεπώς αποτελούν μια μορφή επιδότησης. Ο κ. Ομπάμα προετοιμάζει άραγε το έδαφος ώστε οι εταιρείες παραγωγής ενέργειας να γίνουν οι νέες τράπεζες προς διάσωση με χρήματα των φορολογουμένων;Τι υποστηρίζει ο πρόεδρος

Για να «πουλήσει» την απόφασή του ο κ. Ομπάμα ανέσυρε πολλά επιχειρήματα, με κορυφαίο τη δημιουργία 3.000 θέσεων εργασίας για την κατασκευή και 850 θέσεων για τη μόνιμη λειτουργία των αντιδραστήρων. Τόνισε ότι τα εργοστάσια θα είναι «ασφαλή και “πράσινα”», ότι η Αμερική πρέπει «να εξάγει τεχνολογία πράσινης ενέργειας αντί να εισάγει πετρέλαιο», ότι η Κίνα κατασκευάζει 21 νέους αντιδραστήρες. «Δεν πρέπει να μείνουμε καθηλωμένοι στην παλαιά γνωστή διαμάχη μεταξύ οικολόγων και επιχειρηματιών» δήλωσε. Η κυβέρνησή του έχει ζητήσει από το Κογκρέσο να εγκρίνει για το 2011 τριπλάσιο ποσό για το πρόγραμμα των δανειακών εγγυήσεων, φθάνοντάς το στα 54 δισ. δολάρια (40 δισ. ευρώ).