Αριθμητικοί εφιάλτες

Γιατί η Παρασκευή και 13 θεωρείται γρουσούζικη μέρα και το 666 αριθμός του σατανά; Πιστεύετε στην αριθμολογία; Ας κάνουμε τους... υπολογισμούς.

Η Τρίτη 6 Ιουνίου του 2006 ήταν μια μέρα που πολλοί περίμεναν γεμάτοι φόβο. Στα αγγλικά υπάρχει ένας όρος, που μάλιστα προέρχεται από τα ελληνικά, για να περιγράψει τους ανθρώπους που φοβούνται τον τριψήφιο αριθμό 666: «hexakosioihexekonta-hexaphobics». Πρόκειται για το βιβλικό αριθμό του θηρίου, που από αμνημονεύτων χρόνων είναι συνδεδεμένος με το Σατανά και πιο πρόσφατα με δευτεροκλασάτες ταινίες τρόμου του Χόλιγουντ. Ωστόσο, οι αριθμολόγοι δεν παίρνουν καθόλου στην πλάκα αριθμούς όπως το 666 και μάλιστα ισχυρίζονται ότι είναι ικανοί να αποκρυπτογραφήσουν τη μυστική σημασία που κρύβεται πίσω από φαινομενικά ασήμαντες σειρές αριθμών. Εκ πρώτης όψεως, ίσως όλα αυτά να μοιάζουν με φτηνά κόλπα τύπου άμπρα-κατάμπρα, αλλά αν διαβάσετε το παρακάτω άρθρο θα ανακαλύψετε ότι η αριθμολογία επηρεάζει μεγάλο μέρος της καθημερινής ζωής μας.

Ο αριθμός-κλειδί του σύμπαντος
Σύμφωνα με το The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy (βρετανική ραδιοφωνική κωμωδία που έγινε επίσης σειρά βιβλίων, τηλεοπτική σειρά, ταινία και παιχνίδι για τον υπολογιστή), ο θεμελιώδης αριθμός, που περιέχει την απάντηση για τα μυστήρια της ζωής και του σύμπαντος, με δυο λόγια για τα πάντα, είναι το 42. Ο συγγραφέας, Ντάγκλας Άνταμς, υποστήριζε ότι τον έβγαλε από το μυαλό του. Ακόμα κι έτσι να είναι όμως, έχει υποστηριχτεί επιστημονικά ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ του φαινομένου της ζωής, του σύμπαντος και του αριθμού 42. Από τις δυνάμεις που ρυθμίζουν τη λειτουργία του κόσμου, οι δύο πιο βασικές για να εμφανιστεί το φαινόμενο της ζωής είναι ο ηλεκτρομαγνητισμός, στον οποίο βασίζεται η όλη επιστήμη της βιοχημείας, και η βαρύτητα, η οποία υπαγορεύει σε τι είδους πλανήτη μπορεί να εμφανιστεί ζωή. Η σύγκριση της έντασης των δύο αυτών δυνάμεων, όπως περιγράφεται από τις λεγόμενες «σταθερές σύζευξής» τους, δείχνει ότι πρόκειται για δύο τελείως διαφορετικά μεγέθη. Προσοχή στη λεπτομέρεια: η λιγότερο ισχυρή από τις δύο είναι η βαρύτητα. Συγκεκριμένα, κατά 1042 φορές μικρότερη.

Τα εξάρια του Σατανά
Η αναφορά στον αριθμό 666 στην Αποκάλυψη του Ιωάννη έχει σταθεί η αφετηρία πολυάριθμων αριθμολογικών συνδέσεων μεταξύ διαφόρων ιστορικών προσώπων και του Σατανά. Στο Μεσαίωνα, αυτός ο αριθμός βρέθηκε στο επίκεντρο μιας περίεργης «μάχης των αριθμών» σχετικά με το ρόλο του Ιωάννη των Μεδίκων, ο οποίος το 1513 έγινε πάπας με το όνομα Λέων Ι΄. Με όπλο του ένα εξαιρετικά περίπλοκο επιχείρημα βασισμένο στη λατινική εκδοχή του ονόματος του πάπα (LEO DECIMUS), ο Γερμανός μαθηματικός και προτεστάντης Μικαέλ Στίφελ κατάφερε να συσχετίσει το όνομα του πάπα με τα ρωμαϊκά ψηφία DCLXVI, ισοδύναμα, αν μετατραπούν σε αραβικά νούμερα, με το 666, και να «αποδείξει» με αυτόν τον τρόπο ότι ο καινούριος πάπας ήταν όργανο του Σατανά. Και το αντίπαλο «στρατόπεδο» όμως δεν έμεινε πίσω. Ο καθολικός θεολόγος Πέτερ Μπούνγκους κατάφερε να βρει ένα εξίσου περίπλοκο αριθμολογικό επιχείρημα που «αποδείκνυε» ότι το 666 αντιπροσώπευε τη λέξη LUTHER (ΛΟΥΘΗΡΟΣ). Από τότε, οι απόπειρες να συνδεθεί ο αριθμός του θηρίου με τα ονόματα σκοτεινών ιστορικών προσώπων δεν έχουν σταματήσει. Για παράδειγμα, μετατρέποντας τα γράμματα του αλφαβήτου σε αριθμούς, σύμφωνα με το σύστημα Α=100, Β=101, C=102 κ.λπ., καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ο αριθμός 666 αποτελεί το άθροισμα των αριθμών που αντιστοιχούν στα γράμματα του ονόματος HITLER.

Κάνει κακό στην υγεία
Το να παίρνει κάποιος στα σοβαρά την αριθμολογία δεν είναι απλώς κακό για την πνευματική υγεία του, αλλά θα μπορούσε ακόμα και να τον σκοτώσει! Μια στατιστική μελέτη των τροχαίων ατυχημάτων στη Φινλανδία, που δημοσιεύτηκε το 2002, αποκάλυψε ότι, περιέργως, το ενδεχόμενο θανάτου από αυτοκινητιστικό δυστύχημα αυξάνεται όταν η 13η ημέρα του μήνα είναι Παρασκευή. Αυτή η αύξηση επηρεάζει ιδιαίτερα το γυναικείο πληθυσμό, αφού, σύμφωνα με τη μελέτη, οι γυναίκες έχουν 63% περισσότερες πιθανότητες να χάσουν τη ζωή τους σε δυστύχημα Παρασκευή και 13. Μια άλλη στατιστική μελέτη, σχετική με το βρετανικό αυτοκινητόδρομο Μ25, αποκάλυψε ότι εκείνη την ημέρα παρατηρείται αύξηση της τάξεως του 52% στις εισαγωγές σε νοσοκομεία. Οι ερευνητές πιστεύουν πως μια πιθανή εξήγηση είναι ότι οι προληπτικοί οδηγοί, εκείνη την ημέρα, απασχολούν υπερβολικά το μυαλό τους σχετικά με την ημερομηνία και η προσοχή τους αποσπάται από την οδήγηση.

Η αριθμολογία μπαίνει σε τροχιά
Η ανατριχιαστική φράση «Χιούστον, έχουμε ένα πρόβλημα» του αστροναύτη Τζακ Σουίγκερτ του διαστημόπλοιου Apollo 13, εξαιτίας έκρηξης που κατέστρεψε μέρος του διαστημόπλοιου, ενώ βρισκόταν σε απόσταση 320.000 χλμ. από τη Γη, μπορεί να προκάλεσε σοκ στους υπεύθυνους του προγράμματος, αλλά δεν εξέπληξε τους αριθμολόγους. Τα στοιχεία μιλούν μόνα τους: εκτός από τον ατυχή αριθμό του ονόματος της αποστολής, το διαστημόπλοιο απογειώθηκε στις 13:13 ώρα Χιούστον, από την εξέδρα εκτόξευσης 39 (= 3 x 13) στις 11 Απριλίου του 1970 (11/4/70, ημερομηνία που το άθροισμα των ψηφίων της μας δίνει 13). Δεν είναι λοιπόν να απορεί κανείς που η έκρηξη σημειώθηκε στις 13 Απριλίου.

Ο αριθμός π στον ουρανό
Η παρατήρηση των άστρων στο νυχτερινό ουρανό μπορεί να φαίνεται εκ πρώτης όψεως απρόσφορη για να ανακαλύψει κανείς αριθμητικές σχέσεις που να αποδίδουν τον αριθμό π. Ή μήπως όχι; Το 1881, ο Ιταλός μαθηματικός Ερνέστο Τσεζάρο ανακάλυψε ότι υπήρχε σύνδεση μεταξύ του αριθμού π και των ιδιοτήτων κάθε μεγάλου συνόλου τυχαίων αριθμών. Ένα τέτοιο σύνολο αποτελούν και οι τυχαίες θέσεις των 100 πιο λαμπρών άστρων στον ουρανό, που σύμφωνα με το μαθηματικό τύπο που ανακάλυψε ο Τσεζάρο μετατρέπεται στον αριθμό 3,12772 (που ισούται με το 99,95% της πραγματικής τιμής του αριθμού π).

Οι τρομερές Παρασκευές
Η ευρέως διαδεδομένη πρόληψη εναντίον της Παρασκευής όταν αυτή συμπίπτει με τη 13η ημέρα του μήνα μπορεί να έχει τις ρίζες της στην παρουσία 13 συνδαιτυμόνων στο Μυστικό Δείπνο, που οδήγησε στη σύλληψη και Σταύρωση του Χριστού τη Μεγάλη Παρασκευή. Όποια κι αν είναι πάντως η προέλευση της πρόληψης, τα νέα δεν είναι καλά για όσους φοβούνται την εν λόγω ημερομηνία, στους οποίους επίσης έχει αποδοθεί ένα όνομα με ελληνικές ρίζες: paraskevedekatriaphobics. Από μια ιδιορρυθμία του ημερολογίου, η 13η ημέρα του μήνα είναι πιο πιθανό να πέσει Παρασκευή απ’ ό,τι οποιαδήποτε άλλη ημέρα της εβδομάδας. Κάθε χρόνος έχει τουλάχιστον μία Παρασκευή και δεκατρείς, ενώ κάποιοι, όπως το 2009, είχαν τρεις.

Ο αριθμός-φάντασμα στο ασανσέρ
Εξαιτίας της φοβίας που προκαλεί ο αριθμός 13 σε πολλά πολυώροφα κτίρια, ως διά μαγείας, μετά το 12ο όροφο υπάρχει απευθείας ο 14ος. Ένα από αυτά είναι αυτό που υψώνεται στον αριθμό 1 της Canada Square στα Docklands του Λονδίνου, το οποίο, με ύψος 235 μέτρων, είναι το υψηλότερο κτίριο της Βρετανίας. Φυσικά, ακόμα κι αν το κουμπί του ασανσέρ γράφει 14, ο όροφος στην πραγματικότητα είναι ο δέκατος τρίτος. Σε αυτόν βρίσκεται η έδρα της εφημερίδας Sunday Telegraph, η οποία γνώρισε τη μια ατυχία μετά την άλλη. Άλλαξε τρεις εκδότες, ενώ η κυκλοφορία της έπεσε κατακόρυφα. Δεν είναι να απορεί κανείς που η διεύθυνση αποφάσισε να μεταφέρει τα γραφεία της εφημερίδας αλλού.

Ο χρυσός αριθμός του Παρθενώνα
Η πρώτη αναφορά σε αυτόν το «χρυσό» αριθμό, τον αποκαλούμενο αριθμό φ, έγινε από τον Ευκλείδη γύρω στο 300 π.Χ. Πολλοί τον αποκαλούν και «χρυσή τομή» και ισούται κατά προσέγγιση με 1,618. Εντοπίζεται σε ένα απίστευτα ευρύ φάσμα πραγμάτων, από την αναλογία του μήκους των πλευρών και των διαγωνίων των πενταγώνων μέχρι τη σπειροειδή μορφή που παρατηρείται σε δομές κάποιων ζωντανών οργανισμών. Για παράδειγμα, στο εσωτερικό των κουκουναριών, αν τους κάνουμε μια τομή, παρατηρούμε ότι συχνά έχουν 13 ελικοειδή σχήματα και άλλα 8 με αντίθετη φορά. Η αναλογία αυτών των αριθμών ρυθμίζεται από το χρυσό αριθμό φ. Έχει υποστηριχτεί η άποψη ότι τα κτίρια που στην κατασκευή τους λαμβάνεται υπόψη ο αριθμός φ για να καθοριστούν οι αναλογίες τους είναι πιο καλαίσθητα. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Παρθενώνας: λέγεται ότι η αναλογία πλάτους-ύψους της αρχικής πρόσοψής του ισοδυναμούσε με τον φ. Επίσης, το 1995, ο δρ Τζον Πουτζ, μαθηματικός, υποστήριξε ότι η αναλογία του μεγέθους των διαφόρων μερών στις σονάτες για πιάνο του Μότσαρτ συχνά ισοδυναμεί με τον φ.

Ο βάρδος και η Βίβλος
Πολλοί ισχυρίζονται ότι το όνομα Σαίξπηρ (Shakespeare) είναι ψευδώνυμο ενός άλλου συγγραφέα. Διάφορα ονόματα έχουν προταθεί κατά καιρούς για την αληθινή ταυτότητα του συγγραφέα του Άμλετ. Οι περισσότεροι θεωρητικοί της λογοτεχνίας απορρίπτουν αυτές τις θεωρίες ως γελοίες και ανυπόστατες, αλλά οι ερασιτέχνες λογοτεχνικοί ντετέκτιβ κατέφυγαν στην αριθμολογία, για να στηρίξουν τις θεωρίες τους. Ο Σαίξπηρ πέθανε στα 46 του το 1610, τη χρονιά που εκδόθηκε στη Βρετανία η διάσημη Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου της Βίβλου. Είναι αξιοπερίεργο ότι η 46η λέξη του 46ου Ψαλμού είναι «shake», ενώ η 46η από το τέλος «spear».

Η «πολυεθνική του διαβόλου»
Ακόμα και οι πιο φανατικοί αντικαπιταλιστές δε θα έφταναν να υποστηρίξουν ότι τις πολυεθνικές τις διευθύνει στην κυριολεξία ο Σατανάς. Και όμως, αυτή η κατηγορία διατυπώθηκε εναντίον της εταιρείας Procter and Gamble ως συνέπεια μιας περίεργης φήμης που άρχισε να κυκλοφορεί στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Εστιαζόταν στο λογότυπο της εταιρείας, που εικόνιζε έναν άνθρωπο στη Σελήνη περικυκλωμένο από 13 αστέρια. Υποτίθεται ότι οι μπούκλες της γενειάδας του σχημάτιζαν τον αριθμό 666. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’80 η φήμη είχε εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο και η εταιρεία αναγκάστηκε να αποσύρει το λογότυπο που είχε χρησιμοποιήσει επί 130 χρόνια. 10 χρόνια αργότερα όμως οι κατηγορίες ξαναεμφανίστηκαν στο προσκήνιο - θεωρητικά η πηγή τους υπήρξε ένας εμπορικός ανταγωνιστής, ο οποίος κατέληξε στα δικαστήρια, εξαιτίας της κακόπιστης χρήσης της αριθμολογίας.

Αιμοσταγείς ακαδημαϊκοί
Γύρω στο 520 π.Χ., ο Έλληνας μαθηματικός Ίππασος ο Μεταπόντιος αποκάλυψε την ύπαρξη ενός εντελώς νέου είδους αριθμών. Χρησιμοποιώντας ένα απλό επιχείρημα, απέδειξε ότι το μήκος της διαγωνίου ενός τετραγώνου που το μήκος των πλευρών του ισούται με μία μονάδα, είναι «άρρητο», δηλαδή δεν μπορεί να εκφραστεί ως κλάσμα δύο ακέραιων αριθμών. Σύμφωνα με το Πυθαγόρειο Θεώρημα, αυτό σημαίνει ότι η τετραγωνική ρίζα του 2 είναι άρρητος αριθμός. Σύμφωνα με το θρύλο, οι Πυθαγόρειοι δεν εντυπωσιάστηκαν από την ανακάλυψη του Ίππασου, αφού την είδαν ως απειλή στην ίδια την έννοια των ρητών αριθμών. Έτσι, τυφλωμένοι από θυμό, τον δολοφόνησαν.

Η μεγάλη Πι-ραμίδα
Αν η περίμετρος της Πυραμίδας της Γκίζας (920 μέτρα) διαιρεθεί με το διπλάσιο του ύψους της (που είναι 146,5 μέτρα), το πηλίκο είναι ο αριθμός π κατά προσέγγιση 99,5%. Η ανακάλυψη αυτή έχει προκαλέσει τη διατύπωση πολυάριθμων θεωριών σχετικά με τους κατασκευαστές της πυραμίδας. Στην πραγματικότητα, μπορεί να οφείλεται σε μια συσκευή σε σχήμα τροχού που πιθανώς χρησιμοποιήθηκε για να οριοθετηθεί η περίμετρος της πυραμίδας. Αν η ακτίνα της συσκευής είχε το ίδιο μήκος με τη βασική μονάδα μέτρησης που χρησιμοποιούσαν για να μετρήσουν το ύψος, και η περίμετρος ορίστηκε από τον αριθμό των στροφών του τροχού, ο αριθμός π αυτόματα αποτελεί μέρος του τελικού σχεδίου της πυραμίδας.

Το «γρουσούζικο» μπαλάκι του Λόττο
Από την εποχή που ξεκίνησε το Λόττο στη Βρετανία, το 1994, έχουν γίνει πάνω από 1.000 κληρώσεις. Θεωρητικά, όλα τα μπαλάκια έχουν ακριβώς την ίδια πιθανότητα να κληρωθούν κάθε εβδομάδα, αλλά ένα από τα 49 νούμερα έχει «καταφέρει» να αποφύγει την οπή απ’ όπου βγαίνουν τα τυχερά μπαλάκια πιο συχνά από οποιοδήποτε άλλο: το 13. Μέχρι σήμερα, έχει κληρωθεί στο 11% μόνο όλων των κληρώσεων, ενώ οι στατιστικά αναμενόμενες πιθανότητες είναι 14%. Το γεγονός φυσικά δεν εκπλήσσει τους triskaidekaphobics, τους ανθρώπους δηλαδή που είναι πεπεισμένοι ότι ο αριθμός 13 φέρνει γρουσουζιά. Υπάρχει όμως κάτι μεταφυσικό σε όλο αυτό; Εξελιγμένες στατιστικές μέθοδοι έχουν δείξει ότι συνολικά η συχνότητα με την οποία κληρώνονται οι διάφοροι αριθμοί είναι στο πλαίσιο του αναμενόμενου σε συνθήκες τυχαίας κλήρωσης. Υπόψην ότι η πιθανότητα το λιγότερο εμφανιζόμενο μπαλάκι να είναι το «άτυχο» 13 ήταν μία στις 49, αρκετά μικρή ώστε να κριθεί στατιστικά σημαντικό το φαινόμενο, για να θεωρήσουμε δηλαδή ότι αποτελεί μια απόκλιση από την τύχη.