Νέντα στα φαρσί, την περσική γλώσσα, σημαίνει «φωνή», «λαλιά». Από το απόγευμα του περασμένου Σαββάτου όμως, όταν η σφαίρα ενός άγνωστου ελεύθερου σκοπευτή τρύπησε την καρδιά όχι μόνο μιας νεαρής ιρανής φοιτήτριας στην πλατεία Αζάντι, αλλά και εκατοντάδων χιλιάδων ανύποπτων ανθρώπων σε όλον τον υπόλοιπο κόσμο, οι οποίοι παρακολούθησαν τον θάνατό της μέσα από ένα τρεμάμενο βίντεο στο Ιnternet, το όνομα Νέντα έγινε το ματωμένο σύμβολο της ιρανικής αντικυβερνητικής εξέγερσης.
Η 27χρονη Νέντα Αγκά-Σολτάν δεν ήταν «τρομοκράτης», όπως αποκαλούν συλλήβδην τους διαδηλωτές τα κρατικά ιρανικά ΜΜΕ. Ηταν μια πρώην φοιτήτρια Ισλαμικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης, από μεσοαστική οικογένεια, και τον τελευταίο καιρό εργαζόταν σε ταξιδιωτικό πρακτορείο και μάθαινε τουρκικά, με σκοπό μια μέρα να συνοδεύει γκρουπ ιρανών τουριστών σε ταξίδια στη γείτονα χώρα. Της άρεσε να ταξιδεύει: είχε ήδη πάει με φίλους της στο Ντουμπάι, στην Ταϊλάνδη, αλλά και στην Αττάλεια της Τουρκίας, όπου πριν από μόλις δύο μήνες έκανε μπάνιο στα νερά του Αιγαίου. Ασχολούνταν επίσης με τη μουσική, και συγκεκριμένα με το τραγούδι, παρά τις σχετικές απαγορεύσεις της αυστηρά ανδροκρατούμενης περσικής κοινωνίας. Ηταν, πάνω απ΄ όλα, μια ερωτευμένη γυναίκα, έτοιμη να παντρευτεί σύντομα τον εκλεκτό της καρδιάς της, τον Κασπιάν Μακάν, με τον οποίο είχαν πρόσφατα αρραβωνιαστεί.
Η Νέντα δεν ήταν ακτιβίστρια. Ψήφισε μεν τον ηγέτη της αντιπολίτευσης Μιρ Χοσεΐν Μουσαβί στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές, αλλά δεν συμμετείχε στις διαδηλώσεις της περασμένης εβδομάδας ενάντια στη νίκη του Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ. Μετά την ομιλία όμως του Ανώτατου Ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ την Παρασκευή, ο οποίος απέρριψε κατηγορηματικά κάθε πιθανότητα επανάληψης των εκλογών ή έστω μαζικής επανακαταμέτρησης, η Νέντα- όπως και χιλιάδες άλλοι νέοι άνθρωποι- αρνήθηκε να παραμείνει στο σπίτι της. Μπήκε στο αυτοκίνητο, μαζί με τον καθηγητή μουσικής Χαμίντ Παναχί και δύο ακόμη άτομα, και ξεκίνησε για την πλατεία Αζάντι, όπου είχε δοθεί το ραντεβού με τους άλλους διαδηλωτές.
Καθ΄ οδόν, το αυτοκίνητο «κόλλησε» στην κίνηση. Η ζέστη ήταν ανυπόφορη και οι επιβάτες κατέβηκαν για να πάρουν λίγο αέρα. Μια εκπυρσοκρότηση ακούστηκε και η κοπέλα, που εκείνη την ώρα μιλούσε στο κινητό της τηλέφωνο, έπεσε στο έδαφος ψυχορραγώντας. Οι φίλοι της έσπευσαν να τη βοηθήσουν, αλλά η όμορφη Νέντα δεν είχε καμιά ελπίδα. Η σφαίρα, κατά πάσα πιθανότητα από τυφέκιο μεγάλου διαμετρήματος, τρύπησε το στέρνο της και διαλύθηκε μέσα στη θωρακική της κοιλότητα, κομματιάζοντας την καρδιά και τους πνεύμονές της.
«Καίγομαι... Καίγομαι...» ήταν τα τελευταία της λόγια. Η τρομακτική σκηνή του επιθανάτιου ρόγχου της άτυχης κοπέλας, με το αίμα να πετάγεται από τη μύτη, το στόμα και τις εσοχές των ματιών της, καταγράφτηκε από την κάμερα του κινητού τηλεφώνου ενός διαδηλωτή. Και έκανε αμέσως τον γύρο του κόσμου μέσω του Faceboοk και του ΥouΤube- ή, σωστότερα, όλου του κόσμου εκτός από την πατρίδα της, το Ιράν, όπου ο αδόκητος θάνατός της είναι ήδη απαγορευμένο θέμα συζήτησης.
ΗΝέντα κηδεύτηκε σιωπηλά, σε στενό οικογενειακό κύκλο, την Κυριακή. Ανήσυχες για τον πιθανό αντίκτυπο της δολοφονίας, οι Αρχές όχι μόνο διέλυσαν βίαια την πένθιμη πορεία στη μνήμη της που πραγματοποίησαν περίπου χίλιοι άνθρωποι στην Τεχεράνη, όχι μόνο απαγόρευσαν στους συγγενείς της να πραγματοποιήσουν τη νεκρώσιμη ακολουθία σε τζαμί και να μιλήσουν στον Τύπο για τη ζωή και τον θάνατό της, αλλά και υποχρέωσαν τη χαροκαμένη οικογένεια να κατεβάσει τα μαύρα κρέπια που είχε κρεμάσει έξω από το σπίτι της, σύμφωνα με τις αρχαίες περσικές παραδόσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι η καλύτερη φίλη της εκλιπούσης έμαθε για τη δολοφονία της από μια θεία της που ζει αυτοεξόριστη στην Αμερική.
Π αραμένει άγνωστο ποιος πυροβόλησε τη Νέντα. Κρίνοντας από τη σφοδρότητα του τραύματος, πιθανολογείται ότι ήταν ελεύθερος σκοπευτής ή άνδρας των δυνάμεων καταστολής που επέβαινε σε μοτοσικλέτα. Το κρατικό ραδιόφωνο, σε μια προσπάθεια να διασκεδάσει τις τρομερές εντυπώσεις, τόνισε ότι «άγνωστοι βάνδαλοι» άνοιξαν πυρ κατά της διαδήλωσης, προκειμένου να δυσφημήσουν το καθεστώς.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι μιλώντας στην τηλεόραση πιθανολόγησαν ότι πρόκειται για έργο «τρομοκρατών» που «υπακούν στις εντολές ξένων δυνάμεων» για να αποσταθεροποιήσουν το Ιράν- αναφέροντας μάλιστα το όνομα της από χρόνια ξεχασμένης φιλομοναρχικής οργάνωσης «Μουτζαχεντίν Χαλκ».
Ωστόσο οι συγγενείς και οι φίλοι της αδικοχαμένης κοπέλας, του «δολοφονημένου αγγέλου»όπως την αποκάλεσαν αρκετά διεθνή sites του Διαδικτύου- δεν έχουν καμία αμφιβολία για την προέλευση της σφαίρας. Ο φονιάς, λένε, ήταν σίγουρα μέλος κάποιας από τις παραστρατιωτικές οργανώσεις του ιρανικού (παρα)κράτους- όπως η «Μπασιτζί», τα μέλη της οποίας ξυλοκοπούν αλύπητα τους υποστηρικτές του Μουσαβί εδώ και δύο εβδομάδες, και η ακόμη σκληρότερη Ανσάρ ε Χεζμπολάχ, μια οργάνωση που θεωρείται ότι αναλαμβάνει τις «βρώμικες δουλειές» του καθεστώτος εντός και εκτός Ιράν.
Ιnternet, κινητά και ο... Δεκέμβρης της Αθήνας
Γιατί πυροβολήθηκε η Νέντα, αν και δεν συμμετείχε στη διαδήλωση; Ισως αυτό που την οδήγησε στον θάνατο να ήταν το κινητό της τηλέφωνο, αυτό το επικοινωνιακό εργαλείο που, όπως και τις «άκακες» ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης σαν το Facebook και το Τweeter, η ιρανική κυβέρνηση έχει πλέον κάθε λόγο να φοβάται. Με τους ξένους δημοσιογράφους είτε να έχουν ήδη εγκαταλείψει τη χώρα, απελαθέντες από το καθεστώς, είτε να παρακολουθούνται στενά από άνδρες της ασφαλείας σε κάθε τους βήμα, οι «ψηφιακοί ανταποκριτές» έχουν γίνει τα μάτια και τα αφτιά της υπόλοιπης υφηλίου στο εσωτερικό του πολιτικά κλονιζόμενου Ιράν.
Καθώς όμως η εξέγερση κατά της ιρανικής ιεραρχίας δείχνει σταδιακά να ξεθυμαίνει, ο ιδιότυπος αυτός πληροφοριακός ανταρτοπόλεμος αρχίζει να ξεφεύγει από τον έλεγχο των ξένων ΜΜΕ, τα οποία μάταια προσπαθούν να «φιλτράρουν» τις πληροφορίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και μεγάλα δίκτυα όπως το CΝΝ πιάστηκαν επ΄ αυτοφώρω να χρησιμοποιούν τα τελευταία 24ωρα εικόνες από την εξέγερση του περασμένου Δεκέμβρη στην... Αθήνα (!) ως «φόντο» στα ρεπορτάζ τους από το Ιράν, χαρακτηρίζοντας τα πλάνα «προϊόν του ηρωισμού των ηλεκτρονικών ρεπόρτερ του Ιράν»!
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι τον θάνατο της Νέντα έσπευσε να εκμεταλλευθεί από τις ΗΠΑ, όπου ζει εδώ και δεκαετίες, και ο Ρεζά Παχλεβί , ο γιος του τελευταίου σάχη της Περσίας, του αλήστου μνήμης Μοχάμεντ Ρεζά Παχλεβί.
Ο Παχλεβί λοιπόν, τα όνειρα του οποίου για επιστροφή στην εξουσία φαίνεται ότι αναθερμάνθηκαν με τα γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων, χαρακτήρισε τη νεκρή «μάρτυρα του περσικού λαού». Και συμπλήρωσε με κυριολεκτικά «πατερναλιστική» διάθεση: «Η Νέντα ήταν μία από τις κόρες μου».