Υπόλογη κρατική δημοσιογραφία

12-08-07
Tου Xρηστου Γιανναρα

Mε τα κατ' ευφημισμόν «δελτία ειδήσεων» ιδιωτικών τηλεοπτικών καναλιών δεν υπάρχει περιθώριο να οργιστεί ο πολίτης - στην ελεύθερη αγορά ο καθένας μπορεί να εμπορεύεται ό,τι νομίζει επικερδέστερο. Αλλά με τα δελτία ειδήσεων των κρατικών καναλιών η οργή του πολίτη έχει και περιθώριο αποτελεσματικότητας και νόημα: Συνιστά αντίσταση στο εκάστοτε κομματικό κράτος, στην κατάφωρη παραβίαση των όρων της δημοκρατίας, προετοιμάζει η οργή τη ψήφο του πολίτη να λειτουργήσει τιμωρητικά.

Ομως πριν και από την οργή γεννιούνται κάποια ερωτήματα που προκαλούν τη λογική του πολίτη, ερωτήματα περιέργειας, απορίες για τις στοχεύσεις, τις σκοπιμότητες του «τρόπου» παρουσίασης των ειδήσεων από τα κρατικά τηλεοπτικά κανάλια. Π.χ.: Γιατί συνεχώς και κατά σύστημα επιπλήττουν τους πολίτες, μας μαλώνουν, μας προσφέρουν την πληροφορία σαν φόβητρο, ωσάν να αφορά η πληροφορία συλλογικό δικό μας αδίκημα ή έγκλημα.

«Ωρολογιακές βόμβες έτοιμες να εκραγούν οι εκατοντάδες παράνομες χωματερές σε όλη τη χώρα». Και λοιπόν; Αν υπάρχουν πολίτες που παρανομούν, αποφεύγουν τον άριστα οργανωμένο από το κράτος τρόπο(!) συλλογής των απορριμμάτων και δημιουργούν επικίνδυνες χωματερές, γιατί το κράτος του νόμου δεν τους τιμωρεί; Γιατί πρέπει τα δελτία ειδήσεων να μετατρέπονται σε απειλητική νουθεσία όλων; «Πρόστιμα πολλών εκατομμυρίων ευρώ θα επιβάλει η Ε.Ε. στη χώρα μας, μέσα στο 2008, για τις παράνομες χωματερές που συνεχίζουν να λειτουργούν». Ο μπαμπούλας του προστίμου της Ε.Ε. αποβλέπει σε τι: να λειτουργήσει ηθικοπλαστικά για τους πολίτες ή να αποκαλύψει στους πολίτες την ανικανότητα και αχρειότητα των επαγγελματιών της πολιτικής;

Με σχεδόν χαιρέκακη λογική ή και περίπου με ηδονισμό εξαγγέλλονται, περιγράφονται, προβάλλονται και οι «ανυπολόγιστες» καταστροφές, οι «βιβλικές», οι «απίστευτες», κυρίως από τους εμπρησμούς, καταστροφές που «θα αλλάξουν ριζικά τη ζωή μας», «θα μειώσουν κατά 16% το οξυγόνο που χρειάζεται κάθε κάτοικος του Λεκανοπεδίου Αττικής», θα αυξήσουν καταιγιστικά τα καρδιοαναπνευστικά νοσήματα και τους καρκίνους.

Οι 1.570 δημοσιογράφοι των κρατικών ΜΜΕ (ο αριθμός από την «Καθημερινή», 2/8/2007), γνωρίζουν ασφαλώς ότι, σε συντεταγμένες πολιτείες, προβλήματα όπως η εξάλειψη των παράνομων χωματερών, η προληπτική φύλαξη των δασών, η έγκαιρη και αποτελεσματική κατάσβεση των πυρκαγιών, η σύλληψη και τιμωρία των εμπρηστών ή όποιο άλλο ανάλογο πρόβλημα, αντιμετωπίζονται με τη λειτουργία θεσμών, είναι δηλαδή προβλήματα πολιτικά. Δεν επαφίενται στην προαίρεση και συμπεριφορά του ιδιώτη, επομένως, δεν είναι αντικείμενο ηθικοπλαστικής τηλεοπτικής ή άλλης διδαχής.

Οι 1.570 δημοσιογράφοι των κρατικών ΜΜΕ ξέρουν ότι είναι αφόρητο για τους πολίτες το σκάνδαλο του τεράστιου αριθμού τους (το BBC και το CNN ωχριούν σε στελέχωση τηρουμένων των αναλογιών τηλεθέασης). Αφόρητο και το σκάνδαλο να πληρώνεται αυτή η στρατιά από το μεσαιωνικό υποχρεωτικό χαράτσι στον λογαριασμό ηλεκτρικού και της πιο φτωχής χαμοκέλλας. Τουλάχιστον, σαν αντίβαρο σε αυτή την προκλητική αθλιότητα, δεν μπορούν να διεκδικήσουν στοιχειώδεις προϋποθέσεις δημοσιογραφικής εντιμότητας; Αν καταλαβαίνουν ότι είναι πολιτικά τα προβλήματα του περιβάλλοντος, αντί να επιπλήττουν και να τρομοκρατούν τους πολίτες, γιατί δεν απευθύνονται στους πολιτικά ενόχους; Να στριμώξουν με ερωτήσεις καίριες και άφοβες τους διαχειριστές της εξουσίας, να ξεγυμνώσουν την ιδιοτέλειά τους, την ανικανότητα, την αδιαφορία τους. Οχι ο δημοσιογράφος να είναι μόνο ο θλιβερός πασαδόρος για να προπαγανδίζουν ασύστολα οι επαγγελματίες της πολιτικής τις πομπές τους.

Ανέχονται οι δημοσιογράφοι της κρατικής τηλεόρασης να αποκλείεται ο Ελληνας πολίτης από την παρακολούθηση μιας πραγματικής πολιτικής ενημέρωσης, ανάλυσης, φωτισμού των κοινωνικών προβλημάτων, γόνιμου διαλόγου εξειδικευμένων συζητητών. Ωσάν να μην υπάρχουν σε αυτή τη χώρα έγκυροι πολιτικοί αναλυτές, κοινωνικοί επιστήμονες, διεθνολόγοι, έμπειροι διπλωμάτες. Είμαστε υποχρεωμένοι οι Ελληνες να βλέπουμε στην τηλεόραση, σαν δήθεν πολιτικές εκπομπές, μόνον επαίσχυντες κοκορομαχίες εκπροσώπων των κομμάτων, τα ίδια και τα ίδια χιλιοφθαρμένα και χιλιοδιασυρμένα πρόσωπα από τα χυδαία επαγγελματικά συνάφια που λανσάρονται ως κόμματα. Να ωρύονται συγχρόνως για να καλύψει ο καθένας τη φωνή του συνομιλητή του, να ακυρώσει την ύπαρξη του άλλου. Και ο «συντονιστής» δημοσιογράφος εξ επιλογής ανίκανος να προστατέψει από τον ευτελισμό το λειτούργημά του.

Μια δικτατορία που καταλύει φανερά και απροσχημάτιστα τους όρους λειτουργίας της δημοκρατίας, αφυπνίζει συνειδήσεις, διεγείρει αντιστάσεις. Η κομματοκρατία όμως, συντηρώντας επιφάσεις κοινοβουλευτισμού, ναρκώνει και αποχαυνώνει τους πολίτες, τους μεταμορφώνει σε ραγιάδες που συντηρούν με την ψήφο τους πειθήνια το star system των γλεντοκόπων της εξουσίας. Με τερατώδη αδιαντροπιά οι γλεντοκόποι χαρίζουν τα χρέη των χρυσοφόρων εταιρειών του ποδοσφαίρου και τις μυθώδεις οφειλές των ιδιωτικών τηλεοπτικών καναλιών. Διορίζουν και τα στελέχη των κρατικών καναλιών με μισθούς που αποτελούν ύβρι των κοινωνικών αξιολογήσεων του μόχθου, της κατάρτισης, της ποιότητας, της κοινωνικής προσφοράς (μηνιάτικο 22.000 ευρώ, 16.000 ευρώ και bonus ενός έως έξι μηνών - «Κ» 2.8.2007), ώστε η γκαιμπελική στήριξη της κομματοκρατίας να είναι εξασφαλισμένη.

Μπροστά στην κάλπη ο Ελληνας ψηφοφόρος, από ένστικτο αυτοσυντήρησης και μόνο, ας μην ξεχάσει ποιο κόμμα εκμαύλισε μεθοδικά και θεσμικά την τηλεόραση επί είκοσι χρόνια, αλλά και ποιο κόμμα υποσχέθηκε «επανίδρυση του κράτους» εμμένοντας δίχως αιδώ και λύπην στο μοντέλο της ιδιοτέλειας και της διαφθοράς. Η υπόμνηση δεν σημαίνει προτροπή να ελπίσει το παραμικρό ο πολίτης από τις αποφύσεις των κομμάτων εξουσίας ή από τους καπήλους των οραμάτων της Αριστεράς που κάνουν καριέρα στο star system πουλώντας αναμηρυκασμούς ξύλινων ιδεολογημάτων.

Πάντως, η μόνη ελπίδα αναδιάταξης του πολιτικού τοπίου είναι να μειωθεί δραματικά το ποσοστό ψήφων στα δύο κόμματα εξουσίας. Θα είναι ελπιδοφόρος σεισμός.